8 AÄŸustos 2014 | KONUK YAZAR 125. Sayı (AÄŸustos 2014)

Rolf WIeleba, Dipl.–Ing.
ETICS Danışmanı / ETAG004 Gözlemcisi

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 17 Temmuz 2014 tarihinde internet sayfası aracılığıyla mantolama konusundaki yangın güveliği düzenlemelerinde yeni açıklamalar getireceğini duyurdu. Avrupa’nın en büyük mantolama pazarı olan Türkiye’de söz konusu gelişmeler sadece hacmin değil, standartların da Avrupa seviyesine çıkacağı konusunda pozitif bir sinyal.
Avrupa’da ETICS Değerlendirme Kılavuzu (ETAG004) ilk olarak 1988 yılında yürürlüğe girmiş ve temel olarak altı şartı içerecek şekilde oluşturulmuştu. Yangın performansı her zaman için en önemli unsur olarak belirleyici faktörlerden birisi olarak belirlenmişti. İlgili standartlara göre sadece yapıştırıcı, file, sıva, boya ve yalıtım paneli gibi her bileşen tek tek değil, bunların oluşturduğu sistemin tamamının da EN 13501-1 şartlarına göre yangın tepkisi ve güvenlik faktörleri açısından değerlendirilmek zorunda olacak şekilde belirlenmiştir (İnşaat ürünlerinin ve yapı elemanlarının yangın sınıflandırması, Bölüm 1).
89/106/EEC sayılı Konsey direktifinde yer verilen temel şarta göre, proje tasarlanırken ve inşa edilirken yangın güvenliğiyle ilgili olarak mutlaka göz önünde bulundurulması gereken durumlar söz konusu. Buna göre:
• Çalışma alanı içinde yangın çıkması halinde çıkan yangın ve dumanın yayılması sınırlı kalmalı
• Yangın, bitişik inşaat çalışmalarına ve konutlara sıçramamalı
• İçeride bulunan kişiler binayı terk edebilmeli veya emniyet diğer yollardan sağlanmalı
• Kurtarma ekiplerinin emniyeti göz önünde bulundurulmalı.

Bina mantolama ve yalıtım sistemlerinin yangına tepki performansları da yukarıdaki yangın güvenliği temel şartlarıyla doğrudan bağlantılıdır. Avrupa yangın sınıflandırmasında ısı yalıtım panelinin kendisi Sıvalı Dış Cephe Yalıtım Sistemleri (ETICS) içinde önemli bir unsur olarak görülüyor. Euroclass A Sınıfı, yangın dayanımı için en yüksek standart olarak belirlenirken, F Sınıfı ise en düşük olarak yer alıyor.
Ayrıca “Yangına Verilen Tepki” de tüm ETICS mantolama sistemi için belirtiliyor ve mevcut yangın yönetmeliklerine göre yüksek binalar için EuroClass A2-s1-d0 olarak mecburi belirtiliyor. 
Konu toplam yalıtım sistemi değil de malzeme bazında ele alındığında ise farklı yalıtım panelleri farklı tepki sınıflarına girebiliyor. EPS paneller, Yangına Tepki Sınıfı olarak Euroclass E sınıfına girerken, taşyünü ise Euroclass A1 yanmaz malzeme sınıfına giriyor.
Yüksekliği 21 metrenin üzerinde olan bir bina için tüm ETICS sistemi yönünden yönetmeliklere göre asgari gerekli Yangın Tepkisi A2-s1-d0’dır. Bu değer ETAG004 standartlarına göre değerlendirildiğinde, sadece belirli yangın dayanım sınıflarına sahip yalıtım panelleri kullanılarak sağlanabilir. Alevlenebilir (E ve F) sınıflardaki yalıtım panelleri yanmazlık, s: duman ve d: eriyik konuları düşünüldüğünde, toplam sistem performansını çok ciddi şekilde etkileyeceklerinden, nihai mantolama yalıtım sisteminin Avrupa normlarında belirtilen A2-s1-d0 standardına ulaşmasını imkânsız hale getirmektedir.

Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı internet sayfasında yapılan bilgilendirme mesajından anlaşıldığı üzere artık Türkiye’de de mantolama yangın testleri Avrupa’da geçerli kurallara göre yapılmaya başlanacak ve yangın performansı yalnızca EN 13501-1 standardına uygun yangın tepkisini değerlendirme yönünden akredite laboratuvarlar tarafından belirlenip onaylanabiliyor olacak. Bu sayede farklı yalıtım panelleri ile (taşyünü, EPS, XPS etc.) oluşturulmuş farklı mantolama sistemlerinin standartlara uygunluğu soru işaretlerine yer bırakmadan bilimsel bir şekilde belirlenmiş olacak. Bu sayede düzenlemelerin sağlamak istediği yüksek binalardaki yangın güvenliği normlarının istisnasız şekilde uygulanması garanti altına alınmış olacak.
Türkiye’de öngörülen bu uygulamalar 21 metrenin üzerindeki binalarda kullanılan ve mantolama olarak da adlandırılan Sıvalı Dış Cephe Isı Yalıtım Sistemlerinin (ETICS) tüm sistem olarak yangına tepki sınıfının A2 (Euroclass A2-s1-d0) standart olarak uygulanmasının tatbiki ve denetlenmesini sistematik hale getirecek. Yine bu değişiklik, kullanılacak sistemin tümü için akredite bir laboratuvardan Yangına Tepki Sınıfı testi yapılmasını zorunlu kılıyor. Bu şekilde ETAG 004 normlarının öngördüğü sistemin Yangına Tepki Sınıfı ile uyumu sağlanmış oluyor.
Bu önemli değişim Türkiye ETICS yalıtım pazarında büyük bir ilerlemeyi beraberinde getirecek. Bu değişim sayesinde binaların ve insanların yangın güvenliği daha üst düzeyde sağlanmış olacak. Olası bir yangında hayat kurtarmak, yangın ve dumanın yayılmasını yavaşlatmak, yani bina içindeki bireylere zaman kazandırmakla mümkün. Doğru yalıtım malzemeleri ile doğru mantolama sistemlerinin seçimi konusunda sektörün bilinçlenmesi kesinlikle Avrupa standartlarına ulaşılmasında etkili olacaktır.

 

---

R E K L A M