Neredeyse tamamı aktif deprem kuÅŸağında yer alan ülkemizde bir kez daha yıkılan binalar, hayatını kaybeden insanlar ve enkaz altında çaresiz bekleyen canların kurtarılması çalışmalarına üzülerek tanıklık ettik, ediyoruz. Ülkemiz, “Deprem öldürmez, bina öldürür” sözünün ne denli doÄŸru olduÄŸunu acı ÅŸekilde deneyimliyor. Ä°ZODER BaÅŸkanı Emrullah Eruslu, merkez üssü KahramanmaraÅŸ olan ve 10 ilimizi etkileyerek büyük kayıplara yol açan depremlerle ilgili açıklamalarda bulundu: “Depremlerin olmasını önleyemezdik ancak binaların yıkılmasını önleyebilirdik” diyen Eruslu ÅŸunları söyledi: “Ülkemizdeki mevcut binaların depreme dayanıklılığı konusunda taşıdığımız endiÅŸede haklı çıktığımızı üzülerek görüyoruz. Bir an önce mevcut bina stokumuz incelenerek; yeterli dayanıma sahip olan güvenli binalar, güçlendirilerek güvenli hale getirilebilecek binalar ve güvenli olmayan binalar tespit edilmelidir. Güvenli olmayan binalar bir an önce kentsel dönüÅŸüme tabi tutulmalı ve yeniden inÅŸa edilmelidir. Yeni binalarımızı ülkemizin deprem gerçeÄŸini göz önünde bulundurarak, zemine uygun, kaliteli malzemelerle mevzuatlara uygun olarak projelendirerek inÅŸa etmeli ve inÅŸa ettiÄŸimiz bu binaları su yalıtımıyla korozyona karşı korumalıyız. Binaların en büyük düÅŸmanı olan korozyona karşı bir kalkan görevi gören su yalıtımının, binaların tasarlandığı dayanımın muhafaza edilmesi noktasında hayati öneme sahip olduÄŸunu unutmamalıyız.”

Ä°ZODER Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları DerneÄŸi Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Emrullah Eruslu, merkez üssü KahramanmaraÅŸ’ın Pazarcık ilçesi olan 7.7 ve ardından gelen Elbistan merkezli 7.6 büyüklüÄŸündeki 10 ilimizi birden etkileyen depremler nedeniyle bir açıklama yaptı: “Depremler nedeniyle büyük acılar yaÅŸadık ve maalesef yaÅŸamaya devam ediyoruz. Tüm Türkiye’yi derinden üzen son deprem, güvenli yapılaÅŸmanın ne kadar önemli olduÄŸunu hepimize tekrar hatırlattı. BaÅŸta bölgedeki vatandaÅŸlarımız olmak üzere tüm ülkemize geçmiÅŸ olsun. Depremde hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara ise acil ÅŸifalar diliyorum” diyen Eruslu, Ä°ZODER’in kurulduÄŸu günden bu yana güvenli yapılaÅŸmanın vazgeçilmez unsurlarından biri olan su yalıtımının önemini vurguladığını söyledi.

Suya hassasiyet betonarme yapıların zayıf noktası

Türkiye’deki yapı stokunun ağırlıklı olarak betonarme yapılardan oluÅŸtuÄŸunu ifade eden Ä°ZODER BaÅŸkanı Emrullah Eruslu ÅŸunları söyledi: “Betonarme yapı sistemlerinin en zayıf noktalarından birini suya karşı olan hassasiyeti oluÅŸturuyor. YaÄŸmur, kar, yeraltı suları, zeminde yer alan nem, mutfak, banyo, tuvalet gibi ıslak hacimlerdeki su kaçakları, binanın inÅŸa edildiÄŸi zeminde bulunan basınçlı veya basınçsız yeraltı suları nedeniyle binalar sürekli olarak suya maruz kalabiliyor. Suyun taşıyıcı yapı elemanlarına nüfuz etmesi, betonun içindeki demirin paslanmasına yani korozyona neden oluyor. Korozyon ise yapının yük taşıma kapasitesini azaltıyor. Betonarme yapıların saÄŸlıklı bir ÅŸekilde, tasarım ömürleri süresince iÅŸlevlerini sürdürebilmesi için yapının tamamının standartlara uygun ÅŸekilde ısı ve su yalıtımı ile korozyondan korunması gerekiyor. Çok kıymetli Karadeniz Teknik Üniversitesi ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Åžakir ErdoÄŸdu’nun araÅŸtırmasına göre; suya maruz kalan bir donatının, 5 yılın sonunda taşıma kapasitesinin yüzde 50’sini, 15 yılın sonunda yüzde 90’ını, 24 yılın sonunda ise tamamını kaybettiÄŸini ortaya koyuyor. Yani herhangi bir deprem ya da dış etken olmadan bile sadece donatı korozyonu ile bir yapının çökmesi söz konusu. Hatırlayacağınız gibi 17 AÄŸustos 1999 Marmara Depremi sonrasında Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi Hasar Tespit Komisyonu tarafından yapılan incelemeler sonucunda, yüzde 79’u hasarlı bulunan 55 bin 651 konut ve iÅŸyerinin yüzde 64’ünde korozyon tespit edilmiÅŸti. Korozyon, iÅŸte bu kadar kritik bir konu.”

Ä°stanbul’da olası depremde 194 bin binanın hasar göreceÄŸi tahmin ediliyor

“7,5 büyüklüÄŸündeki senaryo depreminde Ä°stanbul’daki binaların ortalama yüzde 17’sinin (yaklaşık 194 bin bina) orta ve üstü seviyede hasar göreceÄŸi tahmin ediliyor” diyen Emrullah Eruslu; “Ä°zmir Seferihisar açıklarında meydana gelen 6.6 büyüklüÄŸündeki depremden 10 gün önce 20 Ekim 2020 tarihinde kamuoyu ile paylaşılan Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi ile BoÄŸaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem AraÅŸtırma Enstitüsü Deprem MühendisliÄŸi Ana Bilim Dalı tarafından hazırlanan “Ä°stanbul Ä°li Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi Projesi” raporunda yer alan sonuçlar, durumun ciddiyetini ortaya koyuyor: 7,5 büyüklüÄŸündeki senaryo depreminde Ä°stanbul’daki binaların ortalama yüzde 26’sının hafif, yüzde 13’ünün orta, yüzde 3’ünün ağır ve yüzde 1’inin çok ağır hasar görmesi bekleniyor. Senaryo depreminde Ağır ve çok ağır hasarlı binaların aldıkları deprem hasarı onarılamayacak boyutta olmakta ve bu hasar seviyelerindeki binaların yıkılıp tekrar yapılması gereÄŸi ortaya çıkıyor. Öte yandan orta hasarlı binaların da onarım yerine yıkılıp yeniden inÅŸasının çoÄŸunlukla daha uygun olduÄŸu belirtiliyor” diye konuÅŸtu.

Yeni inÅŸa edilecek tüm binalar, su yalıtımı ile korunmalı

Binaların deprem gibi yıkıcı etkenler karşısında ayakta kalabilmesi için hayati öneme sahip olan Binalarda Su Yalıtımı YönetmeliÄŸi’nin sadece 5 yıl önce yürürlüÄŸe girdiÄŸini hatırlatan Eruslu, açıklamalarına ÅŸöyle devam etti; “Yeni inÅŸa edilecek tüm binaların, su yalıtımı ile korunması büyük önem taşıyor. DoÄŸru yapılmış su yalıtımı ile suyun yapılara nüfuz ederek zarar vermesini önleyebiliriz. Binanın doÄŸrudan suya maruz kalan çatı, temel, ıslak hacim gibi bölgelerinde uygulanacak su yalıtımı ve halk arasında terleme olarak bilinen yoÄŸuÅŸmayı önleyen ısı yalıtımı uygulamalarının doÄŸru ve eksiksiz yapılması ile binalarımızı koruyabiliriz. Bugün ülkemizde 30 yıllık binalar ömrünü tamamlamış olarak görülüyor, oysa binalarımızın ömrü en az 80-100 yıl olmalı. Binalarda Su Yalıtımı YönetmeliÄŸi’nin yürürlüÄŸe girdiÄŸi 1 Haziran 2018’den itibaren inÅŸa edilen ve zorunlu olarak su yalıtımı yapılan bina sayısı toplam yapı stokunun sadece yüzde 1,5-2’sini oluÅŸturuyor. Toplamda 9,8 milyon bina, 22 milyonun üzerinde konutun bulunduÄŸu ülkemizde bu oranlar maalesef güvenli bina sayısı konusunda olmamız gereken noktadan çok uzakta olduÄŸumuzu gösteriyor. Artık dünü deÄŸil yarını konuÅŸmamız gerekiyor. Bundan sonra inÅŸa edilecek her yeni binanın uzun yıllar boyunca ayakta sapasaÄŸlam durmasını saÄŸlamalıyız. Bunun için de zemin etüdünün doÄŸru yapılması, yapının tekniÄŸine uygun olarak tasarlanması, iç ve dış etkenlerden yalıtım ile korunması ve bütün süreçlerin yine tekniÄŸine uygun ÅŸekilde denetlenmesi gerekiyor.”

Kiralayacağınız ya da satın alacağını evlerde mutlaka su ve ısı yalıtımı olmalı

Yeni bir ev kiralarken veya satın alırken mutlaka ısı ve su yalıtımı olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiÄŸini belirten Ä°ZODER BaÅŸkanı Emrullah Eruslu; “Ä°lk aÅŸamada binanızın ruhsat durumunu ve tarihini sorgulayın. Ülkemizde yapı ruhsatı alabilmek için 14 Haziran 2000 tarihinden itibaren ısı yalıtımı yapılmasının, 01 Haziran 2018’den itibaren ise su yalıtımı yapılmasının zorunlu olduÄŸunu bilerek binanın yalıtım durumunu sorgulayabilirsiniz. Binanın ara katlarındaki dış duvarlarındaki su izleri, sıva kabarıklıkları, mantar ve küf oluÅŸumları yapıda ısı yalıtımı eksikliÄŸini gösterir. Kiralayacağınız veya satın alacağınız konutun içini gezerken baÅŸta kuzey cepheleri olmak üzere tüm duvarlarını kontrol edin. EÄŸer çatı katında oturacaksanız tavanları ve tavan ve dış duvar birleÅŸimlerindeki köÅŸeleri aynı ÅŸekilde su izleri, sıva kabarıklıkları ve yapısal çatlak olup olmadığına bakın. Bu problemler ile karşılaşırsanız yapıda ısı yalıtımı ve/veya su yalıtımı eksikliÄŸine iÅŸaret eder. Sadece oturacağınız daireyi kontrol etmeniz yeterli deÄŸil. Yapıya gelecek suyu uzaklaÅŸtıracak olan bir drenaj sistemi olup olmadığını sorun. Yapısal çatlakların olup olmadığı ve demirleri açığa çıkıp çıkmadığını mutlaka takip edin. Kolon kiriÅŸ gibi taşıyıcı elemanlara zarar verilmediÄŸinden emin olun. Yapının temelinde su yalıtımı yapılıp yapılmadığını sorgulayın. Binanın bodrumunda perde duvar, kiriÅŸ ya da kolonlarda su izleri, çatlaklar, su ve nemden kaynaklanan siyah lekeler ya da pamukçuklar yapının temelinde su yalıtım problemi olduÄŸunu gösterir. Sonradan binanın çatısına, tuvalet, banyo gibi suyun kullanıldığı ıslak hacimlerine su yalıtımı, dış cephelerine ise dıştan ısı yalıtımı yapılması mümkündür. Ancak binanın temellerine sonradan su yalıtımı yapılarak binanın suyun zararlı etkilerinden korunmasının mümkün olmadığı unutulmamalıdır” diyerek açıklamalarını bitirdi.

Ä°ZODER’in öncülüÄŸünde, yalıtım sektörünün katkıları ve Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı’nın destekleri ile hazırlanan ‘Su Yalıtım YönetmeliÄŸi Kılavuzu’na www.izoder.org.tr sitesinden ulaÅŸabilirsiniz.