12 Şubat 2014 | HABERLER 119. Sayı (Şubat 2014)

Tuzla'da yapımı devam eden TSE Yalıtım Laboratuvarı'nda her türlü akustik, yangın, ısı ve su yalıtım deneyleri yapılabilecek. 2014 yılının son çeyreğinde faaliyete geçirilmesi planlanan laboratuvarın kapsam ve büyüklük açısından sadece Türkiye'nin değil, bölgenin de en büyük yalıtım laboratuvar kompleksi olması planlanıyor.
TSE, İstanbul Tuzla’da yapımı devam eden Yalıtım Laboratuvarı ile yalıtım sektörüne önemli katkılar sağlayacak. TSE’nin son yıllarda gerçekleştirdiği en büyük yatırımlarından biri olan proje, yaklaşık 40 milyon TL’lik bir bütçeyle gerçekleştiriliyor. Bu bütçe önümüzdeki yıllarda yapılacak yatırımlarla 50 milyon TL’yi bulacak. Yalıtım sektörünün önemli test ihtiyaçlarının karşılanacağı laboratuvarda her türlü akustik, yangın, ısı ve su yalıtım deneyleri yapılabilecek. 2012 yılında bina ihalesi yapılan ve 2013’ün Şubat ayında inşasına başlanan laboratuvar 2014 yılının son çeyreğinde faaliyete geçecek. Tüm yalıtım malzemelerine ait muayene ve deneylerin yapılacağı TSE Yalıtım Laboratuvarı dört ana bölümden oluşuyor.  


Yangın
Yangın Bölümü, yangına dayanım ve yangına tepki alt bölümlerinden oluşuyor. Yangına Dayanım Bölümü’nde 3,0x4,0 metre dikey fırın, 4,0x6,0 metre yatay fırın (ki bu fırın kombi fırın olarak adlandırılıyor ve 4,0x4,0 metre dikey fırın olarak da kullanılabilecek), duman sızdırmazlık fırını ve 1,5x1,5 metre ebatlı Ar-Ge fırını yer alacak. Bu fırınlarla kapı, pencere, asansör kapısı, döşemeler, asma tavan, geçiş contaları, kapı aksamları gibi birçok yatay ve dikeyde konumlanabilen, yüklemeli ve yüklemesiz şartlarda ilgili yapı malzemelerinin yangına dayanım deneyleri gerçekleştirilebilecek. Bu fırınlar, aynı zamanda IMO FTP Code’larda geçen gemilerdeki kapı, pencere ve kompartıman özelliği sağlayan, gemiye ait her türlü bölme elemanının yangına dayanım deneyleri de gerçekleştirilebileceğinden denizcilik sektörüne de hizmet edecek. Raylı sistem araçlarında yangın bariyeri olarak görev alan elemanlar da EN 13501-2 yangına dayanım deneyleri ile belirlenen bütünlük kriteri (E), yalıtım kriteri (I) ve ışıma kriteri (W); yangın bariyerlerinin yangına dayanımını belirleyen kriterler olarak yatay ve dikey yakma fırınlarında belirlenebilecek.
Yangına tepki bölümünde ise yapı malzemelerinin EN 13501-1 standardına göre gerekli tüm sınıflandırma deneylerinin yanı sıra EN 13501-5 çatı sınıflandırma deneylerinden TS 1187 çatı elemanlarının yangın sınıflandırılması yapılabilecek. Yangına tepki bölümünün hizmet kapsamı sadece yapı malzemeleri ile sınırlı değil. Raylı sistem araçları için EN 45545 serisinde geçen yangın deneyleri de gerçekleştirilebilecek. Havacılık sektöründe ise Türk Hava Yolları ve THY Teknik ile yapılan protokoller ile uçak kabin içi kaplama malzemelerine (plastik, deri kaplamalar ve zemin halıları vs.) yönelik deneylerden FAA Part I ile ilgili Bunsen Burner deneylerine Gebze Yapı Malzemeleri Laboratuvarı’nda başlanmıştı. İlgili diğer FAA Part II, IV ve V deneylerinin de 2014 yılında FAA Part I deney cihazlarının Gebze’den Tuzla’daki yeni laboratuvara taşınması ile yapılabilir hale getirilmesi planlanıyor. Yangın bölümünde kullanılacak kayıt alabilen ve zoom özelliği olan termal kamera ile üreticilerin ürünlerini geliştirmelerine imkan vermek ve Ar-Ge projelerinde destek sağlamak amacıyla deney sırasında yangın davranışı altında numunenin hangi bölgesinde hata gerçekleştiğini göstermek üzere kayıt gerçekleştirilecek. Bunun müşterilere raporla birlikte sunulması planlanıyor.





Akustik
Akustik Bölümü’nde, yapı akustiği ve ses gücü ölçüm deney odalarının yanı sıra bench tipi deney cihazları da bulunacak. Ek olarak 7-8 kişinin aynı anda çalışma yapabileceği gürültü haritalama yazılım bilgisayar odası da yer alacak.
Yapı akustiği alt bölümünde hava doğuşlu ve darbe ses yalıtımı deneyleri yapılabilecek. Ayrıca deney numunelerinin test çerçeveleri üzerine monte edilip hızlı bir şekilde test edilebilme imkanı bulunacak. Bu sistem her akustik laboratuvarında olan bir şey değil. Bu sayede numune hazırlama süreçleri firmalar için ayrı ayrı numune hazırlama odalarında bağımsız olarak yürütülebilirken, aynı zamanda her gün birden fazla deney yapma imkanına sahip olunacak.
Önümüzdeki yıl alınması düşünülen akustik kamerayla da akustik sızıntı kaynaklarının, istenilen frekans aralıklarında yapının neresinden kaynaklandığı rahatlıkla görülebilecek. Bu ürün aynı zamanda deney odalarına yerleştirilen test çerçevelerinin akustik olarak sızdırma noktalarını gözlemleyerek, duvar veya montaj imalatlarından kaynaklanan ve deney sonucunu etkileyebilecek hataları kontrol etmek amacıyla da kullanılacak. Akustik bölümünde ses yutum katsayısının ölçülebileceği 50 Hz kritik frekansa sahip yaklaşık 300 m3lük bir çınlanım (yankı) odası bulunacak. Çınlanım odasında her türlü ses gücü ölçümü ile birlikte ses yutum katsayısı ölçümü de gerçekleştirilebilecek. Çınlanım odasında ayrıca Bakanlıkça uygulanması planlanan klima ve beyaz eşyalardaki enerji etiketleme maddelerinden biri olan ses gücü ölçümü de yapılabilecek. 


Isı Yalıtımı
Isı Yalıtım Bölümü’nde ise ısı yalıtımına ait tüm cihazların [ISO 8301 (heat flow meter), ISO 8302 (guarded hot plate) ve ISO 8990 (hotbox)] bulunacağı kapsamlı bir laboratuvar kurulacak. Kapı, pencere, duvar elamanlarının yanı sıra yapı elemanlarının ısı yalıtım parametreleri ölçülebilecek. Diğer ısı yalıtım laboratuvarlarından farklı olarak Türkiye’de ilk kez sıcak ve soğuk iletim yapan tesisat elemanlarının yalıtımıyla da ilgili testler yapılabilecek. 300 °C ile eksi 15 °C arası sıcaklıklarda boru yalıtım malzemelerinin ısı iletkenlik testleri gerçekleştirilebilecek. 


Su Yalıtımı
Su Yalıtımı Bölümü ise ilk etapta daha çok TSE’deki değişik birimlerde yer alan mevcut altyapının biraraya getirilmesi olarak hizmet vermeye başlayacak. İlerleyen yıllarda yapılan yatırımlar ile genişleyecek.


Galip Korel Kozanoğlu
Uzman İnşaat Mühendisi 
ERME İnşaat 





“Türk Standartları Enstitüsü Yalıtım Laboratuvarı’nın inşaatının anahtar teslim yapımını Erme İnşaat olarak üstlendik. Toplam 7500 metrekare inşaat alanına sahip inşaatın iki adet hangarı bulunuyor. İnşaatta kullandığımız malzemelere çok dikkat ediyoruz. Mesela bunlardan birisi olan Ytong gazbetonu, mevcut duvar malzemeleri içinde ısı yalıtım gücü en yüksek olanlarından birisi olduğu için tercih ettik. Dış cephe mantolama malzemesi olarak tercih ettiğimiz çift yoğunluklu Rockwool Frontrock MAX E’nin dış katmanı çok iyi bir mekanik dayanım gösterirken esnek iç katmanı 0,036 W/mK’lık bir ısıl iletkenlik değeri sağlıyor. 3000 metrekare uyguladığımız bu ürün sayesinde daha düşük kalınlıklar kullanarak inşaat maliyetlerinde kayda değer bir tasarruf elde ettik.”


TSE Yapı Malzemeleri Gebze Laboratuvarı Müdürü Metehan Çalış:
“Sektör için En Büyük Yatırımlardan Birisi”





“Bugüne kadar tüm enerjimizi inşaata ve cihazlara verdik. Isı yalıtım cihazları dışında hemen hemen tüm cihazların alım süreci başlatıldı. Yangın ve akustik test cihazlarımız yaklaşık 17 milyon TL tutuyor. Projenin toplam bina dahil maliyeti ise 40 milyon TL. İleriki yıllarda yapılacak ek yatırımlarla 50 milyon TL’ye varacak. Bu, tamamıyla yalıtım gibi çok spesifik bir alana yapılmış bir yatırım. Türkiye için bu kadar spesifik bir alanda yapılmış belki de en büyük yatırımlardan biri. Tabii bu kadar yatırımın ve cihazların yanında personelimizin de eğitilmesi konusu var. Personelin, bu testleri yapacak yetkinliğe ulaşması için eğitimlere katılacağız. Özellikle yangına dayanım deneyleri tam bir uzmanlık gerektiriyor. Yangın konusunda zaten EGOLF ‘European Group of Organisations for Fire Testing, Inspection and Certification’ üyeliğimiz TSE olarak mevcut ve bu organizasyonun düzenlediği harmonizasyon kurslarına eğitim için her konuda en az bir kişinin gönderilmesi üyelik şartlarından biri. Biz de bunu yerine getiriyoruz. Aktif kullanım İngilizce iletişim becerisine sahip uzman arkadaşların CEN/CENELEC ve ISO’da standart hazırlama faaliyetlerine katılımları için işlemleri başlattık. CEN ve ISO’daki ilgili teknik komite ve alt çalışma gruplarına üyeliklerin 2014 yılında tamamlanması ve standarda uyan değil, standardı belirleyen ülkeler arasında olmak için aktif katılım dahil gerekli tüm çabayı da gösteriyoruz.”


Testler izlenebilecek
“Müşterilerimizin hem güvenlik hem de standart yaklaşım gereği test yapılan alanlara gerekmedikçe girmelerini istemiyoruz fakat IP tabanlı kameralarımız vasıtasıyla ister bina içindeki odalarından isterlerse Amerika’daki evlerinden bile hem yangın hem akustikte ürünlerine yapılan testleri, kendilerine sağlayacağımız erişim kodlarıyla deney sırasında izleyebilecekler. Bu derece şeffaf bir test anlayışını da TSE olarak müşterilerimize sunmuş olacağız...”
“Çalışan personelin sahada alması gereken tüm güvenlik ekipmanı, özellikle yangın bölümünde çalışan arkadaşlar için oksijen maskeleri düşünülmüş durumda. Bunun dışında çevreye duyarlı bir laboratuvar kurulması için proje ve mevzuat gerektirmese bile projeye bir küçük, bir büyük iki adet baca gazı arıtma tesisi ekledik. Bu arıtma tesisinde online monitoring yapabileceğiz. Partiküler Madde, HCl, HF, O2, CO, CO2, SO2, NO2 içeren sekiz parametreyi anlık olarak ölçebileceğiz. Çevremiz konutlarla çevrili. Her ne kadar aramızda yeterince mesafe de olsa insanlar yangın testlerinden, dumandan, ateşten psikolojik olarak rahatsız olabilirler. Aynı zamanda bunun da önüne geçmek için arıtma tesisi kuruyoruz. Dolayısıyla çevremizde solunan hava çok temiz olacak. Bu konuda Avrupa’daki limitleri örnek aldık...”


Tam kapsamlı ilk akredite yalıtım kompleksi olacak
“Bu laboratuvar sadece yapısal anlamdaki yalıtıma değil, ilgili tüm sektörlerdeki yalıtım malzeme testleri ile ilgileniyor ve birçok sektöre birden hizmet verecek genişlikte bir deney kapsamı öngörülüyor. Geniş bir kapsamla yapılacak akreditasyon sonucu Türkiye’nin tam kapsamlı ilk akredite yalıtım kompleksi ünvanını eline alacak olan bu projeyle yalıtım sektörünün daha da canlanması, hızlı ve kaliteli Ar-Ge çalışmaları ve akademik çalışmaların yapılabilmesi, yurtdışına gönderilen yüksek maliyetli ve uzun süreli muayene ve deneylerin uygun fiyatlarla ve daha hızlı şekilde ülkemizde yapılabilir hale gelmesi, yalıtım ve yapı sektöründe faaliyet gösteren firmaların uluslararası geçerlilikte belgelere ve raporlara sahip olması ve bu raporları CE işaretlemesinde kolaylıkla kullanabilmesinin önü açılacak.” 


TSE, taşın altına elini koydu
“Yüksek hızlı tren, nükleer santral, rüzgar türbinleri, 3. havaalanı, Kanal İstanbul ve Körfez geçişi gibi yapıların inşaları Türkiye’nin sürekli gündeminde. Hatta bazılarının yapımına başlandı bile. Biz de bu projeler ile nitelikli yapı olarak tabir edeceğimiz inşaatlarda kullanılacak her türlü yapı elemanının yangın, akustik, ısı yalıtım deneylerinin bu laboratuvarda yapılabilmesi için gerekli altyapıyı hazır hale getirmeye çalışıyoruz. Bu sayede Türkiye’de yapılabilecek her bir deney, bu milli projelere katkının yanı sıra yurtdışına gidecek önemli miktardaki paranın da önüne geçilmesi anlamına geliyor. Özetle söylemek gerekirse, Türk Standartları Enstitüsü ülkemiz adına gerekli gördüğü, büyük sermaye, deneyim ve açıkça söylemek gerekirse cesaret gerektiren bir yatırım olan bu laboratuvar yatırımıyla taşın altına elini sokmuş bulunuyor. Sektöre sağlanacak bu imkanlarla yeni ve yenilikçi, inovatif ürünler bizleri bekliyor olacak. Yalıtım ve esasen inşaat sektörü artık eskisi gibi olmayacak diyebiliriz.”