TEKNÄ°K MAKALE 30. Sayı (Mayıs Haziran 2001)

Kimya Mühendisi Seda ÖÇGÜDER Türk Henkel Yapı KimyasallarıYaşadığımız ve çalıştığımız tüm mekanlarda artık ısı yalıtımı bir gereksinim halini almaktadır
Kimi zaman gözlemlediğimiz binanın dış kabuğunda meydana gelen çatlak ve dökülme şeklinde hasarlar, küf ve mantar oluşumları, iç cephede özellikle tavan, duvar veya zemin, duvar birleşim noktalarında terleme kapı pencere bağlantı noktalarının ısınmaması gibi olayların temelinde ısı yalıtımının yapılmamış veya yanlış yapılmış olması yatmaktadır.Şüphesiz birbirleriyle bağlantılı olan tüm bu olumsuz şartlar, ısı enerjisinin binayı terk etme aşamasında, sıcaklığın ani düşüşü sırasında, su buharının yapı elemanı içerisinde yoğuşması sonucunda zamanla ortaya çıkmaktadır.

Şekil 1a ve 1b’de yalıtım yapılmış ve yapılmamış 2 cephe kesiti incelendiğinde ısı enerjisinin izlediği yol ve sıcaklığın dıştan yalıtılmış binada kademeli olarak düşüşünü görebiliriz.Isı yalıtımı binaların dıştan veya içten, uygun ısı yalıtım levhalarıyla kaplanması ile gerçekleştirilir. Günümüzde dıştan yapılan ısı yalıtımı ile daha yaygın olarak karşılaşmaktayız.‘Dış cephe ısı mantolama’ veya ‘Dış cephe ısı giydirme’ olarak adlandırılan sistem şu aşamalardan oluşmaktadır.Tüm uygulamalar öncesinde olduğu gibi, kapsamlı bir yüzey etüdü yapılmalı ve yüzeyin sisteme uygun bir altyapı teşkil edip etmediği belirlenmelidir.

Örneğin; toz veya kirden oluşan aderansı negatif olarak etkileyecek ayırıcı tabakaların temizlenmesi; eski bina dış cepheleri için söz konusu olan kaplamaların (boya dahil) ortamdan uzaklaştırılması; yüzeyin taşıyıcılığını ve mukavemetini azaltan etkenlerin belirlenmesi ve gerekli görüldüğü takdirde uygun ürün ile tamir edilmesi.

Yüzey etüdünün tamamlanması sonrasında; ekstrude veya ekspande polistren; mineral yün veya lamel plakalar uygun yapıştırma harcı ve dübeller ile yüzeye sabitlenmesi ve nihayi olarak levla yüzeylerinin cam tülü takviyeli uygun örtücü sıva harcı ile kapatılması birbirini takip eden aşamalar olarak özetlenebilir.İlk bakışta basit gibi görünse de; bir sistem olarak etkin bir ısı yalıtımının sağlanabilmesi için, her aşamanın titizlikle uygulanması gerekmektedir.Kullanılacak levhaların (özellikle ekstrude ve ekspande polistren) üretimleri sonrası nihayi boyutlarını kazanabilme ve stabil hale gelmeleri için minimum 6 haftalık sürenin geçmesi beklenmelidir.

Diğer bir deyişle en az 6 hafta önce üretilmiş levhalar kullanılmalıdır. Aksi halde, boyut değişimlerinin sonucu, sistemde boşluklar olaşabilmekte ve bunun sonucu ısı köprüleri meydana gelebilmektedir.Plakaların yüzeye yapıştırılması, çimento esaslı, elastik, belirli bir yapışma mukavemetine sahip harçlar ile Şekil 2’de gösterilen 3 farklı teknikle gerçekleştirilebilir.Bu tekniklerde dikkat edilmesi gereken ön önemli husus; yapıştırıcı tabakasının eşit miktarda yüzeye yayılmasını sağlamakdır. Şekilde yer alan noktasal uygulama tekniği; bazı noktalara fazla yapıştırıcı sürülmesinden dolayı kalın bir tabakanın oluşmasına neden olabilecek bir yöntemdir.

Bu durumda, doğru olarak seçilmeyen bir harcın kullanımı; bir sonraki aşama olan dübelleme öncesi kuruma sürecinde, yapıştırıcı yatağında çatlamalara neden olabilmektedir. Bu çatlaklar ısı köprülerinin oluşmasına sebebiyet vereceklerdir.
Örneğin, seçilecek yapıştırma harcının lif takviyeli olması, kalın tabaka uygulamalarında dahi çatlamaları önleyeceğinden, ısı yalıtım sistemi açısından bir avantaj olacaktır.Plakaların yapıştırılmasının ardından; mekanik sabitleme yani ‘dübelleme’ işlemi 48 saat sonunda yapılabilir.Seçilen plakanın kalınlığı ve genişliği göz önünde bulundurularak uygun dübel seçilmelidir.Ayrıca darbe ve deformasyonlara açık; köşe dönümleri; pencere-kapı bağlantıları, diğer yapı elemanları birleşim noktalarında alüminyum profillerin yerleştirilmesi de oldukça yaygın bir uygulamadır.

Özellikle toprak altı bodrum katı veya nem ile temasta olabilecek yüzeylerde bu profillerin arasına çok amaçlı yalıtım bantları da yerleştirilebilir (Şekil 3-4).Dış cephe ısı giydirme sisteminin son aşaması ise; plakaların uygun örtücü sıva harcı ile kaplanmasıdır.Cam tülü takviyesi; özellikle harcın yüzeye eşit oranda dağılması ve harç tabakasının belirli oranda esneklik kazanabilmesini sağlar (Şekil 5).

Ayrıca örtücü sıva harcının kalın uygulanması durumunda karşılaşılacak yüzeysel çatlakların oluşumunu önleyebilmek için, harcın lif takviyeli olması önemlidir. Genellikle ısı yalıtımının tamamlanmasının ardından, dış cephelerin uygun boya, pütürlü sıva, doğal taş, mermer, granit veya mozaik ile kaplandığını görüyoruz.Sistemin bundan sonraki ısıl yükleri daha iyi kompanze edilebilmesi için, Şekil 6’da gösterilen kontrast renklerin bir arada kullanıldığı boya ve kaplamalardan sakınmak akıllıca olur.Artık inkar edilemez oranda önem kazanan ısı yalıtımı, sadece yeni binalarda değil mevcut yapılarda da ele alınması gereken bir husustur.


Kaynaklar:

Henkel Bautechnik GmbH Ceresit Seminarbegleiter Nr: 1 Türk Henkel Seminer Notları ‘Isı Yalıtımı’


 

---

R E K L A M