Erdem Ateş
EPSDER Başkanı
Son çeyreğini de tamamlamak üzere olduğumuz 2025 dönemini EPSDER olarak değerlendirecek olursak, ülkemizdeki yüksek enflasyon ve buna paralel yüksek kredi ile mevduat faiz oranları, hane halkının azalan alım gücü, döviz kurlarının Türk Lirası bazındaki maliyet artışları karşısında kurdan dolayı güçlü kalması, finansmana erişimdeki zorluklar, global olarak yüksek enflasyon ve faiz oranları kaynaklı durgunluk nedeniyle yaşanan stagflasyon, Rusya-Ukrayna savaşı, Filistin ile İsrail arasındaki savaş ortamı ile çatışmalar, ABD ile özellikle Uzakdoğu başta olmak neredeyse tüm diğer dünya ülkeleri arasındaki ticaret ve ekonomi savaşı gibi birçok makro ölçekteki siyasi ve sosyoekonomik sorun, diğer tüm sektörleri etkilediği gibi EPS sektörünü de olumsuz yönde derinden etkilemiştir. Tüm bu gelişmeler neticesinde, 2025 yılında EPS sektöründe bir büyüme yaşanmamış; farklı ürün gruplarında yaşanan küçülmeler nedeniyle sektör 2024 dönemi seviyesinin de bir miktar altında kalacak gibi görünüyor.
TOKİ, deprem bölgesi işleri, kentsel dönüşüm, inşaat sektörünün genel durumunda belirleyici rolünü devam ettirse de; sıkılaşma önlemleri nedeniyle, EPS sektörünün en önemli faaliyet alanı olan inşaat sektöründe 2025’in ilk çeyrek döneminde mevcut işler seviyesinde yavaşlama ve sert düşüş yaşandı. İMSAD ve TÜİK verilerine göre, 2025 yılının ilk çeyreğinde gerileme eğiliminde olan inşaat malzemesi sanayi üretimi; geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 1,4 azalmıştı. İkinci çeyrekte inşaat malzemesi sanayi üretiminde yüzde 10,1 artış gerçekleşmiş oldu. Yılın ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisi yüzde 4,8 oranında büyürken, inşaat sektörü aynı dönemde yüzde 10,9 oranında büyüme kaydetti. Sıkılaştırma politikalarının birçok sektörde yavaşlamaya neden olduğu bu dönemde inşaat sektörü, gelişmelerden TOKİ’nin deprem bölgesindeki faaliyetleri ve devam eden kamuya ait altyapı projeleri nedeniyle görece daha sınırlı etkilendi. Ancak, inşaat malzemesi sektörü açısından pazar durağan seyrini sürdürüyor.
2025 dönemi içinde yaşanan tüm bu olumsuzluklara rağmen, sektörümüzü doğrudan etkileyen mevzuatlarda önemli ve olumlu yönde değişiklikler olmuştur. Bunlardan ilki, TS 825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardı’nda meydana gelen yeniliklerdir. Standardın yürürlükten kaldırılan versiyonu, ruhsat aşamasında binaların enerji verimliliği yönünden performansının değerlendirildiği bir standarttı. TS 825 standardının bu eski versiyonuna göre, binaların sadece metrekare başına ne kadarlık bir ısıtma enerjisine ihtiyaç duyduklarını hesaplanıyor ve bu ihtiyaca göre bina duvarının ve yalıtım katmanlarının kalınlığının ne olacağı tasarımcı tarafından belirleniyordu. Ancak, dört mevsimi yaşadığımız ülkemizde sıcak ve soğuk iklim şartlarının yaşandığı bölgelerimiz bulunması sebebiyle enerji ihtiyacımızın ısıtmada olduğu kadar soğutma için de önem ifade ettiği gerçeği karşısında standardın yenilenmesi çalışmaları uzun yıllardır sürdürülmekteydi. Binayı sadece ısıtma ihtiyacı açısından değerlendiren, sıcak veya soğuk tüm iklim bölgeleri için ısıtma enerjisi ihtiyacı üzerinden binalara bir enerji sınırlaması getiren eski standart hakkında sektör temsilcileri ve paydaş kurumlardan alınan görüş, öneri ve bilgiler üzerinde yaptığı çalışmaları Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın standart revizyon sürecine dahil olan EPSDER, sürece önemli katkılarda bulundu. Üstlenilen aktif rol sayesinde ilgili komisyonlarda görüşülen revizyon tasarı TSE’nin 21 Ekim 2024 tarihinde gerçekleştirilen teknik kurulunda kabul edildi. TS 825:2024 Standartı 01.04.2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Enerji Kimlik Belgesi ve Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği (BEP-TR) ısıtma ve soğutmayı dikkate alan binalarda bütünleşik bir tasarım felsefesini uyguluyor. Bu durumda standardın 2024 versiyonu olan TS 825:2024 revizyonunda soğutma ihtiyacının hesaplanmasına yönelik ilaveler yapıldı. Yeni yapılacak konutların enerji performansına ilişkin enerji limitleri, U değerleri, ısı yalıtım kalınlıkları, yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı gibi kriterlerde köklü değişiklikler içeren Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği'ndeki yenilikler, 30 Haziran 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdi. Binalarda uygulanacak zorunlu ısı yalıtım değerleri, değişen iklim verilerinin yanı sıra ısıtma ve soğutma ihtiyacına göre yeniden düzenlendi.

TS 825’e göre yapılacak ve ısı yalıtım kalınlıkları iklim bölgelerine göre 1,5-2 katına çıkacaktır
Yeni düzenlemeyle bina tasarımları daha enerji verimli olacak şekilde yapılacak, bunun için bina kabuğundan mekanik sistemlere ve yenilenebilir enerjiye kadar bir dizi aktif ve pasif önlem alınması gerekecektir. Binanın bulunduğu bölgeye göre ısı yalıtım kalınlıkları güncellenirken daha sıkı uygulanacak kriterler, malzeme seçiminden tasarım süreçlerine kadar birçok alanda yenilikçi ve sürdürülebilir çözümlerin ön plana çıkmasını teşvik edecek.

Devamını dergide okuyabilirsiniz