Krizden çıkış yolları konusunda herkes çalışmakta ve kendine göre bir formül üretmektedir. Ben bu yazımda   bir kriz ortamı oluşmadan önce firmaların izlemesi gereken politikalar konusunda katıldığım toplantılardan gözlemlerini ve düşüncelerimi bir sohbet havasında sizlerle paylaşmak istedim. Kriz yönetimi olağanüstü bir yönetim tarzıdır. Firmaların normal şartlar   altındaki   yönetiminden çok farklı bir yönetim tarzı gerekmektedir. Bu dönemde kriz ma-  f*" sası, kriz grubu vb. yönetim tarz-  I lan konuşulmakta ve uygulanma-  i ya çalışılmaktadır ki bu yanlış bir uygulamadır. Krizde masa, grup gibi şeyler olmaz. Tek bir elden yönetim gerekmektedir. Yani kriz döneminde bir general vardır geri kalan herkes er'dir.

Asıl konumuza dönersek, kriz öncesi ortam, normal yönetim tarzıyla devam ettiği süreç içerisinde firma içinde bir personel kriz konusunda ge-rekli eğitimlerden geçirilip, bu konuda uzmanlaştırılması gerekmektedir. Gelecek muhtemel krizin belirtilerini sezinlediği anda üst yönetimi kriz konusunda bilgilendirmeli ve devamında yaptığı çalışmalarla krizin türü ve önlemleri konusunda rapor sunmalıdır. Yönetim bu süreç içerisinde gerekli önlemleri alıp, oluşan bir krizin firmaya artı değer kazandırmasını sağlayabilir. Burada unutulmaması gereken önemli bir olgu var. Kriz hiçbir zaman birden oluşmaz. Kriz, kaba bir tabirle bağıra çağıra gelir. Bu dönemde, kriz sorumlusu sezinlediği ve tanımladığı belirtileri değerlendirme ve üst yönetimi yönlendirme zamanına sahiptir.

Firmalar, yaşamlarını etkenler üzerine kurmuştur. Burada iki türlü etken söz konusudur; dış etken ve iç etken. İç etkenler, finans, pazarlama, satış,üretim gibi müdahale edilebilir etkenlerdir. Dış etkenler ise rekabet, hukuk kuralları, kanunlar ve piyasa şartları gibi direkt müdahale edilemeyen etkenlerdir. Dış etkenler müdahale edilemeyen etkenler olmasına karşın olası krizin sinyallerini verirler. Kriz sorumlusunun öncelikle değerlendirmesi gereken bu etkenlerdir ve bu durum  sonucu  ortaya  çıkan  sinyaller doğrultusunda firma üst yönetimini direkt  olarak   bilgilendirmesi  gerekmektedir. Üst yönetim ise aldığı veriler doğrultusunda  iç etkenlere müdahale ederek para hareketleri, satış koşulları ve üretim planı gibi konularda yeni şartları belirleyerek firmanın olası bir krizden büyüyerek çıkmasını sağlar. ^    Daha önceden bahsettiğim gibi bu kurallar şu anki olağanüstü süreçte işlemez. Ama bu konunun kesinlikle gündemde tutulması gerekmektedir. Çünkü şuandaki krizi atlattığımızda bile "ki ülkemizin bu kriz' ide atlatacağına inanıyorum" global, lokal vb. krizler herzaman oluşacaktır ve bizler hazır olduğumuz sürece panik yapmadan,hızlı ve kararlı hareket ederek bütün

krizleri firmalarımızın avantajları doğrultusunda güçlü bir şekilde büyüyerek atlatırız.      _