9 Nisan 2014 | SÖYLEŞİ 121. Sayı (Nisan 2014)

Orient Research Mühendislik ve Danışmanlık firması, Avrupa'da HIPIN (Nano Tabanlı Yüksek Performanslı Yalıtım Sistemleri) projesinde "Aerogel" üzerine araştırmalar yapıyor. HIPIN projesinin ana hedefi, yeni ve mevcut binalarda ısıl verimliliği artırmak için bir nano yapılı ısı yalıtım kaplaması üretmek için sürdürülebilir ve uygun fiyatlı teknoloji geliştirmek. Bu teknolojinin ana bileşeni olan yüksek ısı yalıtım özelliğine sahip Aerojel, kendi kendini temizleme, ses yalıtımı ve yangın geciktirici özelliklere de sahip olacak. HIPIN çalışmaları hakkında Orient Research firmasından Teknoloji Yaygınlaştırma ve Operasyon Müdürü Lawrence Chee, Makine Y. Mühendisi Ahmet Akçakaya ve Makine Mühendisi Cevat Erdoğan'dan bilgi aldık...
Yalıtım: Orient Research firması hakkında bilgi alabilir miyiz?


– Orient Research Mühendislik ve Danışmanlık firması, Türkiye’de de İstanbul ofisinde faaliyetlerini sürdürüyor. Bir proje ve proje yönetim firmasıyız. Proje geliştirme işleri de yapıyoruz. İnşaat, mimarlık, elektrik, statik ve zemin etüt konularında proje yönetimi ve proje alanlarında mühendislik hizmetleri veriyoruz. İstanbul’da köprü ve hastane gibi çeşitli devlet yapılarında güçlendirme çalışmalarında imzamız var. Aynı zamanda köprü ve karayollarında kontrolörlük vazifesini de yerine getirdik ve Türkiye’de yerleşmiş olan uluslararası firmalarla proje partneri olarak proje yönetimi yapıyoruz. 


Yalıtım: HIPIN projesinin kapsamını ve hedeflerini öğrenebilir miyiz? 


– HIPIN (Nano-Based High Performance Insulation Systems/Nano-Tabanlı Yüksek Performanslı Yalıtım Sistemleri), Araştırma Yedinci Çerçeve Programı (FP7) kapsamında 2009 yılında sanayi ve Avrupa Komisyonu tarafından ortaklaşa finanse edilen iddialı bir programla başlatıldı. Kamu-özel sektör enerji verimliliği ortaklığının amacı, önemli teknolojilerin araştırmasını hızlandırmak ve enerji-verimli süreçler, ürünler ile hizmetlere odaklanarak, inşaat sektöründe rekabetçi bir sanayi geliştirmekti. Önemli binaların enerji verimliliğini artırmak için yüksek performanslı yalıtım malzemeleri geliştirmek amacıyla bir anahtar teknoloji olarak nanoteknoloji kullanılıyor.
HIPIN projesinde Orient Research firmasının görevi, buradaki teknolojinin demonstrasyonunu (uygulanabilirliğinin gösterimini) hazırlamaktı; ancak bunda biraz değişiklik yapıldı. Malzemenin üretiminin kısıtlı ve maliyetinin fazla olması bu durumda etken oluyor. HIPIN maddesinin yarım kilogramı yaklaşık 10 euro. Yani çok pahalı. Biz de demonstrasyonu simülasyon programlarıyla yapıyoruz. Aynı zamanda bu bilinmeyen teknolojinin tanıtımını yapmak ve nerelerde kullanılabileceğine dair fikirler üretmek de çalışmalarımız kapsamında. Bu aynı zamanda bir AB projesi olduğundan çeşitli ülkelerden firmalar var. Türkiye’den ise tek firma Orient Research. Bu teknolojinin maliyet ve karbon analizlerini de yapmak yine bizim görevlerimiz arasında. Bir binanın enerji performans değerlerini ve aynı zamanda bir binanın yıllık maliyetlerini çıkarmak da bizim işimiz. Bunu yaparken HIPIN’den önce ve HIPIN’den sonra şeklinde simülasyon hazırlıyoruz. 
Şu anda, teorik olarak iklim koşulları farklı olan Ümraniye, İtalya, Almanya ve İngiltere’de örnek uygulamalarımız mevcut. Buralarda ne kadar enerji tasarrufu sağlanacağını görmek istiyoruz. Almanya’daki örnek, aynı zamanda bir Pasif Ev olduğundan çok kalın duvarlar kullanılıyor. Bu kalın duvarların Hasta Bina Sendromu’na yol açıp açmadığı tartışılıyor. Bu kullanacağımız madde ile duvar kalınlığını düşüreceğimizi düşünüyoruz. 


Yalıtım: Aerojel yalıtım malzemesi nedir ve nasıl elde ediliyor?


– Aerojel malzemesi, aslında bir kimyasaldan oluşuyor. Sıvı olan madde, belirli kimyasal işlemlerden sonra Aerojel haline geliyor. AB’nin, enerjinin verimli kullanılmasını sağlamak adına verdiği fonla yola çıkılmış. Projede yer alan firma, maddeyi boya ve sıva firmalarına vermiş. Denemenin ilk başlarında bu madde boya ve sıvaya karıştırıldığında kırılganlığından dolayı yok olmuş ve istenilen sonuç elde edilememiş. Daha sonra bir başka kimya firması bunun formülünü değiştirmiş. En son TS58 adıyla reçetesi belirlenmiş. Böylelikle malzeme artık boya ve sıvaya karıştırılabiliyor. Bir sıvaya karıştırılan madde sayesinde sıvanın U değerini, aynı kalınlıktaki XPS’in U değerine yaklaştırdık.


Yalıtım: Aerojel yalıtım malzemelerinin diğer yalıtım malzemelerine göre avantaj ve üstünlükleri nelerdir? Ne gibi kazanımlara sahip olunacak?


– HIPIN projesinin ana hedefi, yeni ve mevcut binalarda ısıl verimliliği artırmak için bir nanoyapılı ısı yalıtım kaplaması üretmek için sürdürülebilir ve uygun fiyatlı teknoloji geliştirmektir. Bu teknolojinin ana bileşeni olan yüksek yalıtım özelliklerine sahip Aerojel, yalıtım etkisine ek olarak diğer işlevleri gibi kendi kendine temizleme, ses yalıtımı ve yangın geciktirici özelliklere de sahip olacak. Yenilikçi birçok fonksiyona sahip bu malzeme ile daha düşük maliyet ve zaman içinde bina dış yüzeyi üzerinde sıvı formunda uygulama yapılması mümkün olacak. Aerojel, beton gibi geleneksel inşaat malzemeler (0,2-1,0 W/ m2.K) ile karşılaştırıldığında, elde edilecek olan aralık (0,04-0,3 W/ m2.K) termal iletkenlik ile olağanüstü termal performans gösteriyor. Aerojellerin bu iyi performansı, oldukça gözenekli silika iskeletine bağlı. Yeni geliştirilen teknoloji, sıva, boya ve paneller ile membranların yalıtım özelliklerini artıracak. Esasen, sıva ve alçıpan gibi türev ürünler, yapısal olmayan blok ve kiremitler, gelişmiş U değerlerine sahip olabilecekler. Benzer şekilde, panel/mevcut yalıtım malzemesi membran, özellikle XPS, daha iyi yalıtım özelliklerine sahip olabilir. Normal olarak çok az yalıtım özelliklerine sahip ya da hiç bir yalıtım özelliğine sahip olmayan boya kaplamaları da belirli bir U değerine ulaşabilirler. Bu sayede sıvalı bir blok duvarın, panel ile izole edilmesi ve boyanması ile birlikte HIPIN tüm faydalarını ortaya koyacaktır. Bu özel teknolojiyi geliştirmenin en önemli noktalarından biri de mevcut binaların malzemelerine de etkileri olmasıdır. Yeni teknoloji kullanılmasına karşı pazarda oluşacak direnç bu şekilde minimize edilebilir ve mevcut ustalar tarafından kolaylıkla uygulanabilir. Daha fazla geliştirilmeye ihtiyacı olan ürünler, hafif bloklar, alçıpan, tavan döşemeleri, seramik ve kiremittir. Aerojel’in en büyük dezavantajı ise fiyatının yüksek olması. 


Yalıtım: Aerojel yalıtım malzemelerinin kullanım yerleri nerelerdir ve nereler olabilir?


– Aerojel, aslında NASA’nın geliştirdiği bir teknoloji. NASA, bu maddeyi, ısı yalıtımı özelliği olduğu için uzaya gönderilen mekiklerin dış kaplamalarında kullanıyor. Daha sonra iki firma, bu teknolojiyi NASA’dan alıp günlük hayatta nasıl kullanılabilir diye araştırmalar yapmaya başlıyorlar. Dolayısıyla Aerojel, sonrasında ısı yalıtım maddesi olarak kullanılmaya başlıyor. Şu anda fiyatının yüksek olmasından dolayı bu maddenin boya, sıva veya cephe sistemleriyle entegre edilerek kullanılması yönünde çabalarımız var. Maddenin U değeri çok iyi. Sıva ile karıştırıldığında sıvayı, XPS’e yakın bir U değerine getirdi. Bir boya ile birlikte mevcut binalara yalıtım sağlama imkanı var. Bu da Türkiye için çok önemli.  
HIPIN projesinin partner firmaları arasında Vimark (İtalya) adında bir sıva firması, AkzoNobel ve Methodo (İtalya) adında bir bina dış cephe sistemleri firması bulunuyor. Dolayısıyla boya ve sıva firmalarıyla iç içeyiz. Saparex (Fransa) ise üretici firmadır. TWI (İngiltere) ve Thomas Swan (İngiltere) firmaları ise bu maddenin kimyasal dayanımını geliştiren firmalar. Projenin dahilinde Environment Park (İtalya) ve Arup (İngiltere) firmaları da bulunuyor. Aerojel’in sektörde talep göreceğine inanıyoruz.

 

---

R E K L A M