SÖYLEŞİ 46. Sayı (Ocak Åžubat 2004)

Son yıllarda çeşitli işleme yöntemleriyle farklı özellikler kazanan düzcam, bugün bir cephe elemanı olarak da betonarme, tuğla, mermer, granit veya endüstriyel panolarla boy ölçüşebilecek duruma geldi.
Cam, yeni kaplamalarla ışık, güneş, ultraviyole, ısı ve görüntü kontrolü yapabiliyor; temperleme ve laminasyon işlemleriyle kazaları önleyebiliyor; hırsızlık ve saldırıya karşı korumanın yanı sıra ses yalıtımı da sağlayabiliyor... ‘Cam’daki bu gelişmeleri ve camın yapıya katkılarını Türkiye’nin en büyük cam  üreticisi konumunda bulunanan Trakya Cam A.Ş.’nin Projeli Satışlar Müdürü M. Haluk Güreren’e sorduk. Güreren, ‘Ülkemizdeki tüm mevcut konut camlarının ısı kontrol kaplamalı Isıcam¨ S veya Isıcam¨ Konfor ile kaplanması durumunda her yıl 1 milyar dolar düzeyinde ısıtma enerjisi tasarrufu sağlanabilir’ diyor.

YALITIM: Öncelikle Trakya Cam Sanayii A.Ş.'nin yurtiçi tesislerinin üretim kapasitelerinden bahsedelim... Türkiye’de kaç üretim tesisiniz var?..

M.HALUK GÜREREN: Trakya Cam Sanayii'nin Kırklareli’nin Lüleburgaz ilçesinde iki, Mersin'de bir, Kocaeli'nin Gebze ilçesinde iki olmak üzere beş adet üretim tesisi bulunuyor. Lüleburgaz'daki  fabrikalarımızdan birisinde renkli/renksiz float, hat üstü kaplamalı güneş kontrol camları, ayna ve lamine cam üretimi; diğerinde ise otomotiv camları üretimi gerçekleştiriliyor. Mersin'deki fabrikamızda halen renkli ve renksiz float cam üretiliyor. 2005 yılında da buzlu cam üretim hattının devreye alınması planlanıyor. Gebze-Çayırova'daki üretim tesislerimizden birinde buzlu cam, diğerinde ise hat dışı kaplamalı camlar ile mobilya ve beyaz eşya endüstrisi için temperli emniyet camları üretiliyor.

Trakya, Mersin ve Kocaeli'de (Gebze-Çayırova) bulunan üretim tesislerimizin 2003 yılı üretimleri: Trakya ve Mersin Düzcam (Float) hatları 760.000 ton; Lamine 19.000 ton; Ayna 55.000 ton; Temper     13.000 ton; Buzlu cam 56.000 ton; Isıcam 1.500 ton; Hat dışı kaplamalı camlar 4.500 ton; Otomotiv camları 27.000 ton olarak gerçekleşmiştir. Hat üstü kaplamalı camlar float hattında üretildiği için float hattı üretim kapasitesinin içinde yer alıyor.

YALITIM: AR-GE faaliyetleri ve bu faaliyetlerinizin bir anlamda sembolü olan Cam Araştırma Merkezi’nin çalışmaları nasıl gidiyor?

M.HALUK GÜREREN: Dünyada büyük düzcam üreticileri arasında yoğun rekabet devam etmekte olup, Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliştirilen yeni ürünler önemli rekabet aracı olarak kullanılmaktadır. Şirketimiz bu alandaki çalışmalarını ve yatırımlarını yoğun bir şekilde sürdürüyor. Cam üretim teknolojileri ve yardımcı alanlarında dünya ölçeğinde en ileri teknolojileri edinen Şişecam, bu ileri teknolojileri uygulama ve geliştirmenin getireceği rekabet üstünlüğünün bilinciyle daha 1970'li yıllarda Ar-Ge çalışmalarına başlamıştı. Şişecam'ın 150 kişilik Ar-Ge ekibi, çağdaş teknolojileri tüm üretim kuruluşlarındaki, yeni yatırımlarla ve mevcut üretim hatlarıyla bütünleştirme çabası içindedir. Yeni ve üstün performanslı ürün geliştirmeye yönelik çalışmalar hem merkezi, hem de üretim gruplarında yapılanmış olan geliştirme örgütü içinde sürerken, yarının teknolojilerini oluşturacak uygulamalı araştırma ve mühendislik çalışmaları da giderek yaygınlaşmakta ve Ar-Ge çalışmaları günümüzün vazgeçilmez aracı olan proje yaklaşımı anlayışıyla yürütülmektedir. 1971 yılında kurumsallaşan ve bugün CAM (Cam Araştırma Merkezi) olarak anılan, artık cam sektörü dışındaki pek çok alanda da analiz hizmeti vermeye hazır olan Şişecam Cam Araştırma Merkezi'nde pek çok proje ve inceleme çalışması yürütülmekte, üretim şirketlerinin geliştirmeye dönük analiz-inceleme gereksinimleri karşılanmakta, teknik problemlere çözüm üretilmektedir. Cam Araştırma Merkezi (CAM) bir dünya şirketi olan Şişecam'ın Ar-Ge'ye verdiği önemin bir sembolüdür. CAM'da geliştirilen ve çok fonksiyonlu (Isı yalıtımı ve güneş kontrolü sağlayan) nötr bir kaplama içeren Isıcam Konfor ürünümüz, 1998 2. Teknoloji Kongresi’nde Jüri Özel ödülünü almıştı.

YALITIM: Üretim teknolojilerinizden bahseder misiniz?

M.HALUK GÜREREN: Düzcam üretiminde kullanılan teknoloji float teknolojisidir. Dünyadaki belli başlı büyük düzcam üreticileri de float teknolojisi ile üretim yapıyorlar. Float prosesinde düzcam, cam eriyiğinin erimiş kalay üzerinde yüzdürülmesi (floating) suretiyle üretilir. Bu proses camın iki yüzünün birbirine paralel ve hatasız olmasını sağlar. Ergitme öncesi, cam harmanına renklendirici katkıların ilave edilmesiyle harmandan renkli camlar elde edilir. Buzlu cam ise renksiz ve renkli cam eriyiğinin biri desenli olan iki merdane arasından geçirilmesi suretiyle üretiliyor. Kaplamalı camların üretiminde temel olarak hat üstü ve hat dışı olmak üzere iki teknoloji kullanılmaktadır. Hat dışında üretilen Intercam¨ serisi  kaplamalı camlar; float sürecini tamamlamış renksiz veya renkli alt camlar üzerine ayrı bir tesiste sputtering (vakum ortamında saçınım) yöntemiyle metalik bir kaplama yapılmasıyla elde edilmektedir. Hat üstünde üretilen Tentesol serisi ise float cam üretim prosesi sırasında cam henüz sıcakken cam üzerine kaplama yapılarak üretilmektedir. Ayna üretimi ise, float cam özel bir ayna üretim hattında yıkama, gümüş kaplama, bakır kaplama, iki kat boya ve kurutma aşamalarından geçtikten sonra ayna olarak hattı terk eder. Neme ve dış etkenlere karşı hassas olan gümüş kaplama; bakır kaplama ve biri kırmızı astar, diğeri koyu mavi renkli olmak üzere iki kat boya ile korunmuş olur. Lamine camlar özel bağlayıcı polivinil butiral tabakalar yardımıyla iki veya daha fazla cam plakanın ısı ve basınç altında birleştirilmesiyle üretiliyor. Temperli cam, camın darbe ve bükülmeye karşı mukavemetini artırmak için ısıtma ve hızla soğutma aşamalarını içerir. Ürün yelpazemizde bulunan tüm ürünler Avrupa Birliği kalite standartlarında üretilmektedir.

YALITIM: Yalıtım özelliği olan camların insan sağlığı ve ekonomiye faydaları nelerdir?

M.HALUK GÜREREN: Camla sağlanan iklim kontrolünde amacımız, dış ortam ile iç ortam arasındaki ısı alışverişinin düzenlenmesi ve böylece içerideki insanlar için en uygun yaşam koşullarının sağlanmasına katkıda bulunmaktır. İçeride insanlar için uygun yaşam koşullarını sağladığımızda iç mekanın konfor düzeyi artırılmış olur; bu da yaşam kalitesinin ve çalışma verimliliğinin artmasında etkilidir. İklim kontrolünün ısı kontrolü ve güneş kontrolü olmak üzere iki boyutu vardır. Isı yalıtımında amaç, bina ısısının dışa kaçışının yavaşlatılarak, ısıtma enerjisi tüketiminin azaltılması ve iç mekanın bütününde dengelenmiş bir kış sıcaklık ortamının devamının sağlanmasıdır. Isı kontrolünde ürünlerimizden Isıcam¨ S ve Isıcam¨ Konfor etkilidir. Güneş kontrolünde amaç, güneş ısısının iç mekana kontrollü olarak girmesi ile soğutma giderlerinin, dolayısıyla enerji tüketiminin azaltılarak bina içi rahatlık düzeyinin sağlanmasıdır. Güneş kontrolünde Isıcam¨ Konfor etkilidir. Isıcam  yerine Isıcam S kullanıldığında pencerelerden kaçan ısı enerjisi % 35 daha azaltılmış olur; bu da yakıt giderlerini azaltır. İç mekandaki ısının dengeli dağılımını sağlar. Pencere önlerinde soğuk bölgeler oluşmaz.

Isıcam¨ Konfor; Şişecam'ın Isıcam¨ S'te kullanılan gümüş esaslı kaplamayı geliştirerek kış faydaları yanında yaz faydalarını da eklemiş olduğu nitelikli kaplamalı pencere camına verdiği markadır. Isıcam¨ S'in sağladığı faydalara ek olarak yazın güneşin ısısını daha az içeri alarak daha serin mekanlarda yaşanmasını ve klima giderlerinden tasarruf sağlar. Aynı zamanda güneşten gelen ışığın içeri girişini engellemediği için yaşanan mekanın aydınlık kalmasını sağlar.

YALITIM: Bunların yanında ekoloji katkıları da var değil mi?..

M.HALUK GÜREREN: Evet, parasal tasarrufların yanında enerjinin verimli kullanılmasının ekolojik yararları da var. Günümüzde hiçbir birey ya da topluluk parasını ödemeye hazır olsa bile enerji israfında özgür değildir. Ülkemizin makro ekonomik konumu dikkate alındığında enerji ithali için harcanan dövizden sağlanacak tasarrufun önemi ortadadır. Ülkemizdeki tüm mevcut konut camlarının ısı kontrol kaplamalı Isıcam¨ S veya Isıcam¨ Konfor ile kaplanması durumunda her yıl 1 milyar USD düzeyinde ısıtma enerjisi tasarrufu sağlanabileceği öngörülmektedir.

YALITIM: Avrupa’da bazı ülkelerde çift cam kullanımı zorunlu standart haline getirilirken Türkiye’deki gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?.. Yönetmelikler ve TS 825 hakkındaki  görüşlerinizi alabilir miyiz? Eksiklikler veya umut verici gelişmeler nelerdir?..

M.HALUK GÜREREN: Belirli bir ekonomik seviyeye gelmiş toplumlarda hükümetler tarafından getirilen çevre ve enerji korumaya yönelik kanun ve regülasyonlar kaplamalı camların temel itici gücüdür. Avrupa'nın bir çok yerinde çiftcam kullanılması yasal zorunluluk haline getirilmiştir. Şu anda Almanya'da çift cam ünitesi içinde low-E kullanımı standart hale gelmiştir. Benzer yasa 2002 yılında İngiltere'de de devreye girmişti. Önümüzdeki birkaç yıl içinde Fransa ve İtalya'da yürürlüğe girmesi ile birlikte kaplamalı low-E talebinin artacağını öngörülüyor. Haziran 2000'de  ülkemizde yürürlüğe giren Isı Yalıtım Yönetmeliği’nin yaptırım konusunda etkinliğinin artırılması önemli bir konudur. Bu yönetmeliğin uygulamada yeterli yaptırımının bulunmaması ve kaçak yapılar, kaplamalı cam tüketiminin olması gereken düzeyde  artmamasına neden olmaktadır. Ayrıca Türkiye'de uygulanan bu regülasyon da tıpkı Avrupa'da olduğu gibi ısı yalıtımına yöneliktir. Soğutma giderlerinin azaltılmasına ve güneş kontrol camlarının kullanımına yönelik bir regülasyon bulunmuyor. Bugün güneş kontrol camları low-E veya çok amaçlı kaplamalı camlara kıyasla daha fazla tüketiliyor. Ayrıca ülkemizde camın, iç ortamı dış hava şartlarından koruma özelliğinin haricinde diğer fonksiyonları tüketici tarafından pek bilinmiyor.

Bu yönde katkı sağlamak amacıyla üniversiteler, dernekler, odalar, yapı denetim kuruluşları ve medya ile işbirliği içinde kongre ve seminerlerle katkıda bulunulmakta ve camın yalıtım özellikleriyle ilgili bilinç artırılmaya çalışılmaktadır. 2002 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji Tasarrufu Koordinasyon Kurulu'nun çalışmaları kapsamında TRT tarafından hazırlanan enerjinin verimli kullanımı konulu spot filmlerde yer almış ve nihai tüketicinin bilinçlenmesine katkıda bulunmuştuk. Söz konusu spot filmde binada cam ve doğrama yalıtımı ile alınabilecek enerji önlemleri yer almıştır. İZODER ile birlikte Yapı Denetim Kurumları'nda çalışan teknik personele nitelikli camlar konusunda eğitim verilmiştir. Bu eğitimlerle 2001 yılında 2000, 2003 yılında ise yaklaşık 1000 çalışan yalıtım konusunda bilgilendirilmiştir.

TS 825, kamu sektörü, özel sektör ve üniversitelerden katılan değerli uzmanların katkılarıyla oluşturulmuş olup tüketicinin bilincinin artırılması, enerji tasarrufu sağlayan ürünlerin kullanımının yaygınlaştırılması ve uluslararası normlara uyulması adına önemli bir başlangıç olmuştur.

Bununla birlikte yasal düzenlemelerin mevcut eski yapıları da kapsayacak şekilde genişletilmesi ve Türkiye'nin turistik yöreleri ile iş merkezlerinin yoğunlaştığı bölgelerde giderek ağırlığını hissettiren soğutma giderlerinden tasarruf sağlayacak güneş kontrol önlemleri ile yeni bir çalışmanın başlatılması öncelikli gündem maddesi olmalıdır. TS 825 "Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardı"nın uygulanışının denetlenir hale gelmesinde, yerel yönetimler (belediye) ve yapı denetim kuruluşlarının rolü çok önemlidir. Resmi kuruluşlar, araştırma ve eğitim birimleri, yalıtım malzemeleri üreticileri ve yapı denetim kuruluşlarının işbirliği, yalıtımda gerekli sinerjiyi yaratabilecektir.

YALITIM: Uygulamadaki problemler ve yalıtımlı camlardan tam verim elde edilmesi için dikkat edilmesi gereken unsurlar nelerdir?

M.HALUK GÜREREN: Uygulamada başarı elde edilebilmesi, ürün kalitesi ve performansı kadar ihtiyaca uygun ürün seçilmesine de bağlıdır. Çok amaçlı yalıtım camı üniteleri hem yaz hem de kış sorunlarının yaşandığı bölgelerde her mevsime yönelik en iyi çözümdür. Yaz sorunlarının kış sorunlarından daha fazla olduğu Akdeniz ve Ege bölgeleriyle benzer iklimli diğer yerlerde Isıcam¨ S yerine Isıcam¨ Konfor kullanılması daha uygundur. Low-E kaplamalı yalıtım camı üniteleri (Isıcam¨ S) sadece soğuk bölgelerde; güneş ve ısı kontrol kaplamalı yalıtım camı (Isıcam¨ Konfor) üniteleri ise Türkiye'nin bütün iklim kuşaklarında kullanıma uygundur. Low-E kaplamalı yalıtım camı ünitelerinin güneş sıcaklığını içte tutma özelliği kışın ısıtmada işimize yararken; yazın konfor açısından sakıncalar yaratabilir. Bu nedenle Antalya, İzmir ve Mersin gibi sıcak bölgelerde güneş kontrol camlarıyla beraber kullanılmalıdır. Hem güneş hem de ısı kontrol camları binaları kendi başına soğutan veya ısıtan elemanlar değildir. Bu camlar mekanik ısıtma ve soğutma ile yeterli havalandırma vb. mimari önlemlerle bir arada kullanılmalıdır. Kepenk, panjur ve benzeri dış gölgelikler güneş kontrolü açısından cama yardımcı olurlar. Perde, stor gibi iç gölgelikler güneş ısısı kontrolü açısından fazlaca başarılı değildir. Ayrıca zedelenmiş, bozulmuş, içten buğulanmış veya yanlış ölçüde üretilmiş yalıtım camı ünitelerinin hiç biri tamir edilemez; bunların değiştirilmesi gerekir...

YALITIM: Bir diğer sorun da tüketicinin her çift camı Isıcam¨ zannediyor olması değil mi?..  

M.HALUK GÜREREN: Evet, Isıcam¨ konusundaki en önemli yanılgı neredeyse tüm çiftcamların Isıcam¨ adı altında satılması ve nihai kullanıcının Isıcam¨ aldığını sanarak elle üretim yapılan herhangi bir tesiste üretilen çiftcamları alarak sorun yaşadığında karşısında bir muhatap bulamamasıdır. Bir çiftcamın yalıtım fonksiyonunu yerine getirebilmesi için fabrika ortamında gerekli şartlar oluşturularak üretilmiş olması gerekmektedir. Bu şartların kesinlikle sağlandığı garantisi ise ancak Şişecam kontrolünde yapılan Isıcam¨ üretimlerinde vardır. Marka olarak ürünü diğerlerinden ayıran en önemli husus budur.

YALITIM: Bu konuda tüketicinin yanılgıya düşmemesi için neler önerirsiniz?

M.HALUK GÜREREN: Bir nihai kullanıcının aldığı ürünün Isıcam olup olmadığını anlayabilmesi için üç temel kontrol noktası vardır: Ürünle birlikte kendisine teslim edilmesi gereken, Şişecam antetli üretici tarafından kaşelenmiş Isıcam¨ Garanti Belgesi; ünitenin içindeki ara boşluk çıtasında Isıcam¨ ibaresinin yer alıp almadığı; garanti belgesinde ve ara boşluk çıtasında yer alan üretici isminin Şişecam ücretsiz danışma hattından ya da web sitesinden temin edilebilecek yetkili üreticilerin arasında yer alıp almadığı bilgisi... Bu üç husus ürünün gerçekten Isıcam¨ olup olmadığı konusunda nihai kullanıcıyı bilgilendirecektir.

YALITIM: Isı ve ses yalıtım ürünlerinin kullanım oranı nedir?

M.HALUK GÜREREN: Avrupa ve ABD gibi bölgelerde kaplamalı camın kullanımının yaygınlaşmış olması büyük ölçüde o bölgelerdeki kişi başına düşen milli gelirin yüksek olması  ve enerji verimliliğine yönelik regülasyonların yaptırımları ile sağlanmıştır. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ise enerji verimliliğine yönelik regülasyonlar olsa bile yaptırımları kısıtlıdır. Kişi başına düşük milli gelir düzeyi, nihai tüketicinin kaplamalı camlara karşı fiyat duyarlılıklarının olmasına neden olmakta ve bu ürünlerin kullanımının yaygınlaşmasını engellemektedir. Buna rağmen 1994 yılında pazara sunduğumuz Isıcam¨ S ve 1998 yılında pazara sunduğumuz Isıcam¨ Konfor satışları sürekli olarak artmaktadır. Tüketiciyi bilinçlendirme çalışmaları, TS 825 ve regulasyonların yaptırımlarının sağlanmasıyla kullanımın daha da artacağı öngörülmektedir.

Renkli ve reflektif güneş kontrol camlarının kullanım yeri olan ticari binaların, özellikle giydirme cephelerin gelişimine bakıldığında 1990'lı yıllar sonrası hızlı bir büyüme gösterdiği görülmektedir. Ayrıca ekonominin ve firmaların da gelişimine bağlı olarak holdingleşmelerin artması da aynı dönemdedir. Bunun sonucu olarak firma merkezlerini tek noktada toplama ve imaja uygun binalarda faaliyet gösterme sürecine girilmiştir. Ses yalıtımı sağlayan akustik Lameks¨ kombinasyonlu çözümler henüz pazara yeni sunulmuştur. Yeni bir kavram olmamasına rağmen tüketicide gürültü konusundaki bilinç, ne yazık ki henüz ısı yalıtımındaki kadar gelişmemiştir. Üyesi olduğumuz İZODER tarafından mevcut Gürültü Kontrol Yönetmeliği’nin işler hale gelmesi için belediyeler, Çevre Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı nezdinde çalışmalar başlatılması planlanmaktadır.

YALITIM: Türkiye ve dünyadaki talep hangi ürünler üzerine yoğunlaşıyor?

M.HALUK GÜREREN: Kaplamalı camlar, 21. yüzyılın en önemli gündem maddelerinden biri olan enerji verimliliği ve çevre duyarlılığı kapsamında camı bir çözüm olarak getirmektedir. Son 25 yıldır Avrupa, Japonya ve Kuzey Amerika gibi pazarlarda artan enerji verimliliği bilinci tek cam yerine çift cam kullanımını yaygınlaştırmıştır. Avrupa'nın bir çok yerinde çift cam kullanımı yasal zorunluluk haline getirilmiş ve şimdilerde ise yasal zorunluluklar enerji verimliliği yüksek kaplamalı camlara kaymaktadır. Enerji verimliliğinin yanı sıra estetik ve güvenlik kaygıları da ön plana çıkmaktadır. Yeni mimari trendler doğrultusunda  mimarlar doğal gün ışığının girişini artırarak dışarıdaki görüntüyü binaların içine taşıma eğilimindedirler. Bu bağlamda bina yüzeylerinde ve çatılardaki cam kullanım alanı artırılmakta; hatta cam, binanın bir parçası olarak kullanılmaktadır. Türkiye'de ise reflektif güneş kontrol camlarına olan talep halen devam etmekte; genellikle ucuzluk ve estetik kaygılar ön plana çıkmaktadır. Bunun yanında dünyadaki gelişmelere paralel olarak mimarların Tekfen Tower, Migros Genel Müdürlük, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi gibi büyük ve prestijli projelerde reflektif camlar yerine ısı ve güneş kontrol kaplamalı düşük yansıtmalı çağdaş çözümleri tercih ettikleri göze çarpmaktadır.

YALITIM: Bir de son yıllarda akıllı cam üretimi ile ilgili gelişmeler yaşanıyor...

M.HALUK GÜREREN: Yetenekli camlar olarak adlandırılan katma değeri yüksek güneş ve ısı kontrol kaplamalı camların kullanımı özellikle gelişmiş ülkelerde standart hale gelmiştir. Geleceğe yönelik olarak mimarların yeni hedefi "sıfır enerji tüketiminde" birleşmektedir. Bu kapsamda, gelecekte yetenekli camlar olarak adlandırılan güneş/ısı kontrol camları yerini değişik ışık ve ısı koşullarına  tepki olarak tavır değiştiren ve enerji üretebilen akıllı camlara bırakacaktır. Bunlar photochromic (ışığa hassas), electrochromic ve thermochromic (ısıya hassas) camlar ile güneş ışığını elektrik enerjisine dönüştüren photovoltaic panellerdir.

YALITIM: Son olarak Trakya Cam’ın yakın gelecekteki proje ve yatırımlarını sormak istiyoruz...  Önceki senelerdeki yoğun hareket devam edecek mi?..

M.HALUK GÜREREN: Balkanlar, Türki Cumhuriyetler, Kuzey Afrika ve Ortadoğu'yu kapsayan bölgemizde lider olma vizyonumuz doğrultusunda yatırımlarımıza hızla devam ediyoruz. 2003 yılı itibarıyla 20 milyon doların üzerinde yatırım gerçekleştirmiş olup 2004 yılı dahil önümüzdeki üç yılda Bulgaristan Float, Mersin Buzlu, Trakya Oto Tevsi Projeleri ile işlenmiş ve kaplamalı camlara yönelik projeler için 200 milyon doların üzerinde yatırım yapılması planlanıyor. Özellikle kaplamalı cam yatırımları ciddi Ar-Ge çalışmaları paralelinde  sürdürülmektedir.


 

---

R E K L A M