Yalıtım: Öncelikle firmanız hakkında bilgi verir misiniz?

Feyzi POLAT: Grup ARTSON 1992 yılında üçü Jeoloji mühendisi olmak üzere 4 genç girişimci tarafından Pendik Şirketler Grubunun (Grup MIP, Grup ISTANBUL, Grup ARTSON) bir üyesi olarak kuruldu. Bu tarihten itibaren yükselen bir grafikle faaliyetlerini sürdürmektedir. Altı yıllık geçmişi içinde 20.000 m dolayında Zemin ve Maden sondajı yapmış, 150 dolayında Yeraltı suyu, Maden, Jeoteknik ve Jeolojik çalışmayı başarı ile tamamlamıştır. Grup ARTSON iki adet Crealius Tipi GMS-300 Temel Araştırma Sondaj Makinası, iki adet GMS-80 Lt/dk debili Çamur Pompası ve 300 m civarında del me kapasitesine uygun ekipman ile rotari ve sulu sistem çalışmalarının yanı sıra, Darbeli (Percussion), Karotlu ve Karotsuz sondaj çalışmaları da yapmaktadır. Grup ARTSON'un faaliyet alanları; Zemin, maden, malzeme sondajları, zemin, maden, malzeme, yeraltısuyu araştırmaları, jeolojik-jeoteknik rapor, ilgili alanlarda danışmanlık-kontrolörlük'dÜl.

Yalıtım: Zemin araştırması nasıl yapılır? Aşamaları nelerdir?

Feyzi POLAT: Zemin araştırmaları, basit muayene çukurlarının açılıp, zeminin gözle incelenmesinden, tutun da çok sayıdaki sondaj ve laboratuvar deneyi ile yapılan bir araştırmaya kadar değişik varyasyonları içerir. Bir genelleme yapılacak olursa zemin araştırmasının aşamaları şunlardır:

1.         Arazi çalışmaları; Jeolojik, jeofizik ve sondaj çalışmaları.

2.         Laboratuvar deneyleri. (Zemin mekaniÄŸi deneyleri)

3.         Büro çalışmaları ve rapor hazırlanması.

Yalıtım: Ne zaman zemin araştırması yapılmalıdır?

Feyzi POLAT: Tüm yeni yapılanma alanlarında, mevcut yapıların duraysızlık problemlerinin çözümünde. Yamaç, şev ve heyelan stabilitelerinin temininde.

Yalıtım: Zemin araştırmasının kapsamını etkileyen faktörler nelerdir?

Feyzi POLAT: Tasarlanan yapının büyüklüğü tipi, önemi. Zeminin durumuna ve değişikliğine dair önceden elde edilmiş bilgiler. Araştırma için gerekli zaman. Yapı bedeline oranla araştırma bedeli karşılaştırması. Gerekmesi durumunda bir ön jeolojik ve mühendislik çalışmanın yapılması, her zaman daha ekonomik ve amaca daha uygun bir çalışmayı temin eder.

Yalıtım: Zemin araştırması kapsamında sağlanması gereken parametre ve bilgiler nelerdir?

Feyzi POLAT: Yapılanma alanının ayrıntılı jeolojisi. Tasarlanan yapının muhtemelen etki edeceği bölgeye ait bütün zemin tabakalarının durumu, kalınlığı, derinliği ve yanal değişimi. Mevcut zemin tabakalarının fiziksel ve mekanik özelliklerinin saptanması. Yeraltısuyu seviye ve akış yönü, artezyen yapan tabakaların varlığı vb. saptanmalı. Zemin emniyet gerilmesi, oturma durumu. Kazı şevlerinin stabilitesi ve alınması gereken önlemler olarak sıralanabilir.

Yalıtım: Zemin araştırma sondajlarının derinliği ve sayısı nasıl belirlenir? Maliyeti nedir?

Feyzi POLAT: Sondaj derinlikleri; yapının yüksekliğine, temel alanının genişliğine, komşu yapıların durumuna, tabanda sert zemin, kaya veya çok gevşek tabakaların varlığına bağlı olarak değişir. Sondaj sayısı ise çalışma alanının genişliğine, zemin tabakalarının homojen veya heterojenliğine ve yapının önemine bağlı olarak değişim gösterir. Öte yandan araştırma maliyetleri Projenin önemine ve zeminin az veya çok problemli oluşuna bağlı olarak; Toplam proje bedelinin % 0,1 ile % 2'si arasında. Toplam temel maliyetinin ise % 0,5 ile % S'i arasında değişim gösterir. (Gelişmiş ülkelerde bu değerler % 03- % 05/ % 1,5 - % 15) Temel Araştırma Sondajı: 30-75 ı/m (zeminin cinsine göre değişir). Laboratuvar Bedelleri: \ 200-2000 ı (proje kapsamına göre değişir). Jeoteknik Rapor Düzenleme: 400-3000 ı (projenin kapsamına göre değişir.)

Yalıtım:- Yerleşim amaçlı jeoloji ve jeoteknik rapor hazırlama nedir, nasıl yapılır?

Feyzi POLAT: Bu çalışmalar; genel olarak imara ilk açılan bölgelerin yerleşim açısından uygunluğunun araştırtlmasıdır. Yani imara açılacak sahanın tamamının veya bir kesiminin yerleşim açısından sorun taşıyıp taşımadığı (heyelan, çamur akması, kaya düşmesi, sele maruz kalma, deprem sırasında kum kaynaması (zemin sıvılaşması) nedeni ile yıkılma vb. gibi doğal afet tehlikesi bulunup bulunmadığı), sorun taşıması halinde bu sorunlara karşı gerekli önlemlerin alınması, yerleşime uygun olmayan alanların belirlenerek yapılanma dışı bırakılması çalışmalarını kapsar. Yerleşim amaçlı jeolojik çalışmalar gözlemsel veya sondaj ve jeolojik araştırmalar şeklinde olabilir. Genel olarak imara ilk açılan, sorunsuz zemine ve uygun topoğrafik yapıya sahip alanlarda gözlemsel jeoloji raporu yeterlidir. Ancak zemin yapısının sorunlu görünmesi, söz konusu yapılanma alanının daha önceden yapılan çalışmalar neticesinde yapılanmaya kısıtlanmış olması (7269 sayılı imar yasası gereğince) veya daha önceki çalışmalarda belirlenen yapılanma limitlerinin artırılmak istenmesi hallerinde, çalışmanın mutlak suretle sondajlı ve laboratuvar deneylerine dayalı olması gerekmektedir. Bu çalışmalar TMMOB Jeoloji Mühendisieri Odası ve Iller Bankası Genel Müdürlüğü veya Afet Işleri Genel Müdürlüğü'nden onaylı olmak durumundadır.

Yalıtım: Referanslarınızı incelediğimizde deprem bölgesinde yoğun bir çalışma yaptığınızı görüyoruz. Sizin raporlarınıza göre depremden sonra olumlu veya olumsuz bir durumla karşılaştınız mı?

Feyzi POLAT: Bu konuda ancak şunu söyleyebilirim. Deprem bölgesi olan Kocaeli-Yalova'da birçok temel araştırma, yerleşime uygunluk ve heyelan ve jeoteknik araştırma sondajları yaptık. Fakat bizim raporlarımız sadece parametredir. Statikçi, mimar, inşaatçı bu raporları doğru değerlendirir ve çalışmalarını buna göre yaparsa çok büyük bir sorunla da karşılaşmaz. Bizim işimiz ortak sorumluluğun ilk aşamasıdır. Zaten bize başvuran firma ve kuruluşlar da bu sorumluluğun farkındadır. Ei