10 Temmuz 2013 | TEKNİK MAKALE 112. Sayı (Temmuz 2013)

İNŞ. MÜH. FARUK BİLAL Himerpa A.Ş. / Teknik Danışman
Hoşa gitmeyen, rahatsız edici sese, “Gürültü” diyoruz. Duvarlar ise bizim yapılarda gürültüyü geçiren elemanlarımızdan birisidir. Normalde daha kalın ve ağır duvarlar, daha fazla gürültüyü azaltır. Duvardaki kapı pencere gibi gürültüye daha az direnç gösterebilen elemanların da istenen ses azaltma değerlerinin birbirlerine yakın olması gerekir. Ayrıca duvarların bağlı olduğu diğer duvarlar, kolon, kiriş döşeme gibi yapısal elemanlar da dolaylı gürültü geçişine sebep olabilirler. Çok kısa yalıtım veya kesiklik de bir nevi dolaylı gürültü geçişine sebep olur.

Binalarımızın boyları yükseldikçe ve deprem riski arttıkça daha hafif inşaat malzemeleri kullanırız. Gürültü yalıtımında daha ağır klasik duvar örgü malzemeleri yerine daha hafif levhalarla duvar bölmelerini yaparız. Bu hafif malzemelerle gürültü yalıtımını sağlayabilmek için çift cidarlı duvarlar oluşturmaya başlarız. Buna da “kütle - yay - kütle” sistemi denir. Duvarı oluşturan kütleler alçıpan, kalsiyum silikat gibi hafif levhalardan seçilirken, yay görevini ise camyünü, taşyünü, kauçuk gibi yalıtım malzemeleri sağlar. Burada kullanılacak camyünü ve taşyünü için hava akış hızı değerleri önemlidir. Bu değer, 5-10 kPa.s/m² arasında olabilir.

Aynı gürültü yalıtımını yapabilen klasik duvar örgüleri 240 kg/m² iken, hafif levhalarla yapılan çift cidarlı duvarlar 45 kg/m² gibi ağırlıklara düşürebilir. İki tane 10 kg/m² ağırlığındaki levha sırt sırta verilerek duvar yapılsa 30 dB; bunların arasında 10 cm boşluklu yalıtımsız duvar yapınca 38 dB; duvarın arasına yalıtım da koyduğumuzda 47 dB gürültü azaltılabilmektedir. Arası yalıtımlı iki levhanın arası 5 cm olunca 41 dB; arası 7.5 cm olunca 44 dB; arası 10 cm olunca 47 dB gürültü azaltabilmektedir.

Mevcutta var olan bir duvara örnek: cephe duvarına veya iki farklı daireyi bölen duvara yapılan yalıtım ve levha kaplama ile 7 dB civarında bir gürültü azaltılırken; taşıyıcılar koparılarak mevcut duvarla bağ kesildiğinde ise bu azalma 15 dB’e çıkabilmektedir.

İki bitişik dairenin duvarları için Avrupa’daki yönetmelikler 55-60 dB azaltma ister. Bunu tuğla ile yapabilmek için yan yana iki dairenin arasında asgari 3 cm’lik dilatasyon derzi yapıp, iki taraftaki duvarlarda 150 kg/m² (12 cm tuğla veya 25 cm gazbeton) duvarlar oluşturmak gerekecektir.

Çift cidarın zayıf yönü, bas seslerde yaptığı azaltmanın, orta ve tiz seslere göre daha az olmasıdır. Sesin levha duvarlarda açılan elektrik vb. delikleri vasıtasıyla taşınmasını engelleyecek tedbirler alınmalıdır.

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nde de “mevcut yapılarda; tesisat dairelerinde veya yapı içinde veya dışında herhangi bir yerde bulunan soğutma fanı, iklimlendirme sistemleri, hava kanalları, temiz ve pis su tesisatı, jeneratör, hidrofor, kompresör, yakma kazanı, asansör, çöp bacaları gibi kaynaklardan; ortak bölme elemanları, ara döşemeler, tavan ve bitişik duvarlar veya hava aracılığıyla gürültüye hassas kullanımlara iletilen gürültü seviyesi Leq gürültü göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini 5 dBA’dan fazla aşamaz” denilmektedir.

Daha rahat ve konforlu evler için duvarlarımızda da gürültü yalıtımına dikkat edelim.