22 Haziran 2011 | TEKNÄ°K MAKALE 90. Sayı (Mayıs - Haziran 2011)

ÖZGE SİPAHİOĞLU Mimar Mardav A.Ş. Teknik Ofis ve Grup Ürün Müdürü
Binalarda Enerji Performans Yönetmeliğinin amacı nedir?
Bu Yönetmeliğin amacı, dış iklim şartlarını, iç mekan gereksinimlerini, mahalli şartları ve maliyet etkinliğini de dikkate alarak, bir binanın bütün enerji kullanımlarının değerlendirilmesini sağlayacak hesaplama kurallarının belirlenmesini, birincil enerji ve karbondioksit (CO2) emisyonu açısından sınıflandırılmasını, yeni ve önemli oranda tadilat yapılacak mevcut binalar için minimum enerji performans gereklerinin belirlenmesini, yenilenebilir enerji kaynaklarının uygulanabilirliğinin değerlendirilmesini, ısıtma ve soğutma sistemlerinin kontrolünü, sera gazı emisyonlarının sınırlandırılmasını, binalarda performans kriterlerinin ve uygulama esaslarının belirlenmesini ve çevrenin korunmasını düzenlemektir.

BEP Yönetmeliği hangi binaları kapsamaktadır?

• Mevcut ve yeni yapılacak konut, ticari ve hizmet amaçlı kullanılan binalar
• 1000 metrekarenin üzerinde kullanım alanına sahip binalar
• Korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen binalar.

BEP Yönetmeliği kapsamı dışında kalan binalar hangileridir?

• Sanayi alanlarında işletme ve üretim faaliyetleri yürütülen binalar
• Planlanan kullanım süresi iki yıldan az olan binalar
• Toplam kullanım alanı 50 metrekarenin altında olan binalar, seralar, atölyeler ve münferit olarak inşa edilen ve ısıtılmasına ve soğutulmasına gerek duyulmayan depo, cephanelik, ardiye, ahır, ağıl ve benzeri binalar.

BEP-HY Nedir?
BEP Hesaplama Yöntemi, BEP Yönetmeliği kapsamına giren binaların yıllık metrekare başına düşen enerji tüketim miktarını ve buna bağlı olarak CO2 salımının nasıl hesaplanacağının yol haritasıdır.
BEP Hesaplama Yönetmeliği sonuçlarına göre binanın enerji performansı ve emisyon salım sınıfı belirlenecektir.
BEP-TR Nedir?
BEP-TR, internet tabanlı bir yazılımdır. BEP Yönetmeliği kapsamına giren binaların yıllık metrekare başına düşen enerji tüketim miktarını ve buna bağlı olarak CO2 salımını hesaplar. BEP-TR, BEP Hesaplama Yöntemini kullanılarak ilgili binaya uygun enerji kimlik belgesini üretir.

Bina enerji performansı açısından bina ısı yalıtım esasları nelerdir?
Söz konusu esaslar BEP Yönetmeliği Madde 9 ve Madde 10’da tanımlanmaktadır.

MADDE 9
(1)     Binaların ısı yalıtımı hesaplamalarında aşağıda belirtilen hususlara uyulur.
a)     Binanın Yıllık Isıtma Enerjisi ihtiyacının TS 825 standardında belirtilen sınır değerden küçük olması gerekir.
b)     Bitişik nizam olarak yapılacak olan binaların ısıtma enerjisi ihtiyacı hesabı yapılırken, bitişik nizam tarafında kalan duvarlar da dış duvar gibi değerlendirilir.
(2)     Binaları dış havadan, topraktan veya düşük iç hava sıcaklığına sahip ortamlardan ayıran yapı bileşenlerinin yüzeyleri, TS 825 standardında belirtilen asgari ısı yalıtım şartlarına uygun şekilde yalıtılır.
(3)     Bina kabuğunu oluşturan, duvar, döşeme, balkon, konsol, taban, tavan, çatı ve pencere/duvar birleşimleri ısı köprüsü oluşmayacak şekilde yalıtılır. Mevcut binalarda ısı köprülerinin önlenememesi durumunda, ısıyı nakleden kaplama yüzeylerinde oluşan ısı köprüleri sebebiyle gerçekleşen ısı kaybı hesabı TS EN ISO 10211-1, TS EN ISO 10211-2, TS EN ISO 14683 veya TS EN ISO 6946 standardına göre yapılır ve yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacının hesaplanmasında dikkate alınır.
(4)    Belediye hudutları ve mücavir alan sınırları dışında, köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların, köy yerleşik alanları civarında ve mezralarda 2 kata kadar olan ve toplam döşeme alanı 100 m2’den küçük (dış havaya açık balkon, teras, merdiven, geçit, aydınlık ve benzeri yerler hariç) yeni binalar ile bu alanlardaki;    
a)     Yapı bileşenlerinin ısıl geçirgenlik katsayılarının, TS 825 standardında belirtilen yapı bileşenleri değerlerine eşit veya daha küçük olması
b)     Toplam pencere alanının, ısı kaybeden dış duvar alanının %12’sine eşit veya daha küçük olması
    hallerinde konstrüksiyonların ve ayrıntıların mimari projede gösterilmesi şartıyla, “ısı yalıtım projesi” yapılması gerekmez. Bu durumda yukarıdaki şartların sağlandığını gösteren bir “ısı yalıtım raporu” düzenlenmesi yeterlidir.
(5)     Binanın farklı kullanıcılarına ait bağımsız bölümleri arasındaki duvar, taban ve tavan gibi yapı elemanlarında, ısıl geçirgenlik katsayısı 0,80 W/m2K’den daha düşük olacak şekilde yalıtım uygulanır.
(6)     Dış yüzeylerde yer alan bütün betonarme elemanlar (kolon, kiriş, hatıl ve perde duvar ve benzeri) 8. maddenin üçüncü fıkrasına uygun şekilde yalıtılır.
(7)     Bu Yönetmelikte belirtilmeyen hususlarda TS 825 standardına uyulur.
(8)     Yapı ve yalıtım malzemelerinin standarda uygunluğu;
a)     Yapı ve yalıtım malzemelerinin ısıl iletkenlik hesap değerleri TS 825 Ek-E’de verilmiş olup, ısı yalıtım projesi burada verilen değerlere göre hesaplanır. Bina yapımında kullanılacak yapı ve yalıtım malzemeleri için 8/9/2002 tarihli ve 24870 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği çerçevesinde, Yapı ve Yalıtım Malzemelerinin CE veya G uygunluk işareti ve uygunluk beyanı veya belgesi alması zorunludur.
b)     Birinci fıkra hükümleri çerçevesinde beyan edilen ısıl iletkenlik hesap değerlerinin TS 825 Ek-E’deki değerlerden daha küçük olması ve bu değerin hesaplamalarda kullanılmak istenmesi halinde, beyan edilen ısıl iletkenlik hesap değerlerinin hesaplamalarda kullanılabilmesi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca bu amaç için özel olarak görevlendirilmiş bir kuruluş tarafından, malzemenin beyan edilen ısıl iletkenlik hesap değerlerinin belgelendirilmesi şarttır. Eğer bu belgelendirme yapılmamışsa, hesaplamalarda, söz konusu malzemenin beyan edilen ısıl iletkenlik hesap değeri yerine TS 825 Ek-E’deki değerleri alınır. Bu kuruluşa ait çalışma usul ve esasları Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca belirlenir.
    
Isı yalıtım projesi zorunluluğu
MADDE 10
(1) Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca TS 825 standardında belirtilen hesap metoduna göre, yetkili makina mühendisi tarafından hazırlanan “ısı yalıtımı projesi” imara ilişkin mevzuat gereğince yapı ruhsatı verilmesi safhasında tesisat projesi ile birlikte ilgili idarelerce istenir.
(2)     Isı yalıtım projesinde;
a)     Isı kayıpları, ısı kazançları, kazanç/kayıp oranı, kazanç kullanım faktörü ve aylık ve yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacının büyüklüklerinin, TS 825 standardında verilen “Binanın Özgül Isı Kaybı” ve “Yıllık Isıtma Enerjisi İhtiyacı” çizelgelerindeki örneklerde olduğu gibi çizelgeler halinde verilmesi ve hesaplanan yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacının (Q), TS 825 standardında verilen yıllık ısıtma enerjisi (Qı) formülünden elde edilecek olan sınır değerden büyük olmadığının gösterilmesi
b)     Konutlar dışında farklı amaçlarla kullanılan binalarda yapılacak hesaplamalarda, binadaki farklı bölümler arasındaki sıcaklık farkı 4 °C’den daha fazla ise ve bu binada birden fazla bölüm için yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacı hesabı yapılacaksa, bu bölümlerin sınırlarının şematik olarak çizilmesi, sınırların ölçüleri ve bölümlerin sıcaklık değerleri üzerinde gösterilmesi
c)     Binanın ısı kaybeden yüzeylerindeki dış duvar, tavan ve taban/döşemelerde kullanılan malzemeler, bu malzemelerin eleman içindeki sıralanışı ve kalınlıkları, duvar, tavan ve taban/döşeme elemanlarının alanları ve “U” değerlerinin belirtilmesi
ç)     Pencere sistemlerinde kullanılan cam ve çerçevenin tipinin, bütün yönler için ayrı ayrı pencere alanlarının ve “U” değerlerinin belirtilmesi
d)     Havalandırma tipinin belirtilmesi, mekanik havalandırma söz konusu ise, hesaplamalar ve sonuçlarının proje raporunda belirtilmesi
e)     Isı yalıtım projesinde, binanın ısı kaybeden yüzeylerinde oluşabilecek yoğuşmanın TS 825 standardında belirtildiği şekilde tahkik edilmesi, gerekli çizim ve hesaplamaların proje raporunda verilmesi
f)     Mevcut binaların tamamında veya bağımsız bölümlerinde yapılacak olan esaslı tamir, tadil ve eklemelerdeki uygulama yapılacak olan bölümler için, TS 825 standardında ısıtma derece gün bölgelerine göre tanımlanmış tavsiye edilen ısıl geçirgenlik katsayılarına eşit veya daha küçük olduğunun gösterilmesi
g)     Mevcut binalarda yapılacak olan esaslı tamir, tadil ve eklemelerde, uygulamanın yapılacağı yüzeylerde oluşabilecek yoğuşmanın TS 825 standardında belirtildiği şekilde tahkik edilmesi, gerekli çizim ve hesaplamaların raporlanması

Enerji Kimlik Belgesi nedir ve bu belgede bulunması gereken hususlar nelerdir?

• Enerji Kimlik Belgesi düzenlenirken EN 15217 standardına uyulur.
• Enerji Kimlik Belgesi düzenleme tarihinden itibaren 10 yıl geçerlidir. Bu sürenin sonunda Enerji Kimlik Belgesi hazırlanılacak bir rapor doğrultusunda yeniden düzenlenir.
• Enerji Kimlik Belgesi, binalar için aşağıdaki  formata göre düzenlenir.
• Enerji Kimlik Belgesi, enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kuruluş tarafından hazırlanır ve ilgili idarece onaylanır. Bu belge, yeni binalar için yapı kullanma izin belgesinin ayrılmaz bir parçasıdır.
• Enerji Kimlik Belgesi, toplam kullanım alanı 1.000 metrekare ve üzerinde olan mevcut binalar ve işletmeye alınan yeni binalar için 26. maddede belirtilen bilgileri içerecek şekilde düzenlenir.
• Enerji Kimlik Belgesi’nin bir nüshası bina sahibi, yöneticisi, yönetim kurulu ve/veya enerji yöneticisince muhafaza edilir, bir nüshası da bina girişinde rahatlıkla görülebilecek bir yerde asılı bulundurulur. Ayrıca bina veya bağımsız bölüm satıldığında veya kiraya verildiğinde, malsahibi tarafından alıcı veya kiracıya binanın Enerji Kimlik Belgesi de verilir.
• Enerji Kimlik Belgesi, binanın yıllık enerji ihtiyacının değişmesine yönelik herhangi bir uygulama yapılması halinde bu Yönetmeliğe uygun olacak şekilde yenilenir.

Enerji Kimlik Belgesi’nde bulunması gereken bilgiler nelerdir?
Enerji Kimlik Belgesi’nde, binanın enerji ihtiyacı, yalıtım özellikleri, ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi/etkinliği ve binanın enerji tüketim sınıflandırması ile ilgili bilgilerle birlikte;
a) Bina ile ilgili genel bilgiler
b) Düzenleme ve düzenleyen bilgileri
c)     Binanın kullanım alanı (m2)
ç)     Binanın kullanım amacı
d)     Binanın ısıtılması, soğutulması, iklimlendirmesi, havalandırması ve sıhhi sıcak su temini için kullanılan enerjinin miktarı (kWh/yıl)
e)     Tüketilen her bir enerji türüne göre yıllık birincil enerji miktarı (kWh/yıl)
f)     Binaların kullanım alanı başına düşen yıllık birincil enerji tüketiminin, A ile G arasında değişen bir referans ölçeğine göre sınıflandırılması
g)     Nihai enerji tüketiminin oluşturduğu sera gazlarının kullanım alanı başına yıllık miktarı (kg CO2/m2-yıl)
ğ)     Binaların kullanım alanı başına düşen yıllık sera gazı salımının, A ile G arasında değişen bir referans ölçeğine göre sınıflandırılması (kg CO2/m2-yıl)
h)     Binanın aydınlatma enerjisi tüketim değeri
ı)     Birincil enerji tüketimine göre, EK-5a’da belirlenen enerji sınıfı
i)     Nihai enerji tüketimine göre, EK-5b’de belirlenen sera gazları emisyonu sınıfı gösterilir.

BEP Yönetmeliği ile Isı Yalıtım Yönetmeliği ilişkisi nedir?
Söz konusu Yönetmelik ile 9/10/2008 tarihli ve 27019 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Binalarda Isı Yalıtım Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

BEP Yönetmeliği’ne, mevcut binaların uygun hale getirilmesi gerekli mi?
Mevcut binalar ve inşaatı devam edip henüz yapı kullanım izni almamış binalar için Enerji Verimliliği Kanunu’nun yayımı tarihinden itibaren on yıl içinde Enerji Kimlik Belgesi düzenlenir (2017).

 

---

R E K L A M