Enerji verimliliÄŸi,  enerjinin  üretiminden iletimine, tüketiminden atık aÅŸamalarına kadar geçen süreçteki etkinlik çalışmalarının tümünü kapsar. Herkes  tarafından kabul edilen bir gerçek vardır ki; bu da en az maliyetli enerji, verimli kullanım sonucu tasarruf edilen enerjidir. Enerji tasarrufu ile kısa ve orta dönemde ülkelerin enerji teminiyle ilgili sorunlarının çözümüne küçümse­nemeyecek katkı saÄŸlanabilmektedir.

Tasarruf edilerek kazanılabilecek enerjiyi üretmek için çok daha pahalı yatırımlara ve daha uzun zamana ihtiyaç vardır. Oysa enerji tasarrufu, daha çabuk ve ucuza elde edilebilen bir enerji kaynağıdır. GeliÅŸmekte olan ülkelerde enerji yatırımları için ayrılabilen kaynakların sınırlı olması, öte yandan ise enerji talebinin hızla büyümesi, enerji verimliliÄŸi stratejilerinin önemini bu ülkelerde bir kat daha artırmaktadır. Buna ilave olarak enerji verimliliÄŸi, enerji üretiminden doÄŸan çev­resel kirliliÄŸin ve ekolojik dengenin bozulmasının ortadan kalkmasını saÄŸlayan bir programdır.

Ortalama sıcaklıklardaki artış, iklimlerdeki deÄŸiÅŸme ve kapının eÅŸiÄŸindeki kuraklık sinyallerinin  göz ardı edilemeyecek hale gelmiÅŸ olduÄŸu günümüzde bizler de enerji tasarrufu yaparak küresel ısınma ile mücadeleye katkıda bulunabiliriz.

İnşaat sektörü olarak, enerji tüketiminin önemli bir payını oluşturmaktayız. Binaların en önemli işlevlerinden biri olan iç çevrede ısıl (termal) konfor koşullarının sağlanamaması durumunda; tüketilen yakıt binayı değil atmosferi ısıtmakta, bu nedenle gerektiğinden fazla yakıt tüketilmektedir. Oysa günümüzdeki enerji sorunu göz önünde bulundurulduğunda, bina kabuğunun ısıl konforu minimum enerji kullanarak sağlaması büyük bir önem taşımaktadır.

Isıl konfor koşullarını sağlamak için, yapma ısıtma gereksinmesinde görülen artışa karşın, yapma ısıtmada kullanılan enerji kaynakları (kömür, petrol vs.) azalmakta, maliyetleri artmakta, yapma ısıtma süreci sonunda, dış havaya atılan kirleticiler insan sağlığına zarar vermektedir. Bu problemlerin çözümü için ısı kayıplarının azaltılması ve dolayısıyla ısı yalıtımı kullanımı gerekli olmaktadır.

Bu sayımızda  enerji verimliliÄŸi için konut bazında yapılabilecek ısı yalıtım uygulamalarından bahsedilecektir.

Küresel iklim değişikliği, ülkelerin enerji ihtiyaçlarını ve enerjiyi etkin kullanma yöntemlerini kontrol altına alma zorunlulukları, yeryüzünde enerji kaynaklarının her geçen gün azalıyor olması nedeniyle ısı yalıtımı uygulamaları, gerekliliğin ötesinde zorunluluktur.

Hangi Detaylarda Isı Yalıtım Yapılmalıdır?

·         Çatılar

·         Duvarlar

·         Temeller

·         DiÄŸer

 XPS ısı yalıtım levhaları, yüksek basma dayanımı sayesinde terasların, otopark çatı ve bahçe çatı gibi deÄŸiÅŸik fonksiyonlarla kullanılmasına olanak verir.  (Min. 400 kPa)

Suyun doğrudan etkilerinden ve yüksek basma mukavemeti sayesinde toprak yükünden etkilenmemesi sebebiyle XPS ısı yalıtım malzemeleri söz konusu detayda alternatifsiz bir üründür.

• Ters teras çatı ısı yalıtımında XPS ısı yalıtım levhaları kullanılması zorunlu hale getirilmiÅŸtir. (Yeni TS 825 Ek. E, Madde 8-9)

n      TS 825 Standardı'na Göre Teras Çatılarda Kullanılacak XPS Ãœrünlerin;

* Basma mukavemeti, %10 deformasyonda 300 kPa ve üstünde basma dayanımına sahip ürünlerin kullanılması zorunlu olmuştur.

* Difüzyon ile su emme deÄŸeri, % 3'ün altında ürünlerin kullanılması zorunlu olmuÅŸtur.

* Levhalar, ciltli ve ısı köprülerini önleyecek şekilde binili olmalıdır.

* TS 11989 EN 13164 ısı yalıtım mamulleri-binalar için-fabrikasyon olarak imal edilen ekstrüde polistren köpük (XPS) standardına uygun olmalıdır.

Duvarlarda Isı Yalıtımı

1-      Duvar Dıştan Isı Yalıtımı (Mantolama)

* Bina fiziği şartlarına göre en iyi enerji tasarrufu sağlayan sistemdir.

* Ã–zellikle konutlarda ısıtma sistemi kapatıldıktan sonra konfor koÅŸulları devam eder.

* Isı köprülerine meydan vermeden binanın kabuÄŸunu sıcak tutar.

* Bina kabuÄŸunun korunması taşıyıcı sitemi de korozyondan korur, binanın depreme karşı dayanımı açısından önemlidir.

* XPS'in su emmeme özelliÄŸi ve dona karşı dayanımı sıva çatlaklarının oluÅŸmasını engeller, bina bakım/onarım masraflarını azaltır.

Mantolamada Paket Sistemlerin Kullanılmasının Avantajları

• Uluslararası standartlara uygundur (ETA onaylı ETAG 004 testlerinden geçmiÅŸtir)

• Dayanıklıdır, güvenilirdir, ekonomiktir.

2- Duvar İçten Isı Yalıtımı

• Kısa süreli ısıtılan yapılar için daha ekonomik ısıtma ve soÄŸutma saÄŸlanabilir.
• Devamlı ısıtılmayan sinema ve tiyatro salonları, konferans ve spor salonları vb. yapılarda daha hızlı ısınma saÄŸlanabilir.
• Isı köprülerine meydan vermeden yapılan içerden ısı yalıtımı, teknik nedenlerle dıştan mantolama yapılamayan durumlarda güvenli ve ekonomik ısı yalıtımı saÄŸlar.
• Bu uygulamada kolon, kiriÅŸ, hatıl, lento, vb. ısı köprüleri mutlaka yalıtılmalıdır. YoÄŸuÅŸma analizi yapılarak gerekli önlemler alınmalıdır.

Temellerde Isı Yalıtımı

• Toprak temaslı temel perde duvarlarında XPS ısı yalıtım levhaları kullanılması zorunlu hale getirilmiÅŸtir. (Yeni TS 825 Ek. E, Madde 8-9)
• Nem, ıslak zeminler, su sızıntıları, jeolojik su, yer altı suyu, toprak basıncı ve zemin suyunun zararlı etkilerine dayanıklı XPS levhalar kullanılmalıdır.
• TS 825 standardına göre basma mukavemeti, %10 deformasyonda 300 kPa ve üstünde basma dayanımına sahip ürünlerin kullanılması zorunlu olmuÅŸtur.
• Difüzyon ile su emme deÄŸeri, EN 12088 göre % 3'ün altında olmalıdır.

Diğer Uygulama Alanları

TS 825'Ä°N Revizyonu ve Enerji VerimliliÄŸi Kapsamında Katkıları

• Türkiye yine 4 iklim bölgesinde incelenmektedir. Aylık ortalama dış sıcaklık deÄŸerleri meteorolojiden alınan veriler ile yenilenmiÅŸ, derece gün bölgelerine göre tavsiye edilen U deÄŸerleri soÄŸuk iklim bölgelerinde enerji verimliliÄŸini artırmak amacıyla iyileÅŸtirilmiÅŸtir. Dolayısıyla bu bölgelerde ısı yalıtım kalınlıkları artacaktır.

• Merkezi ısıtma sistemi dışındaki lokal ısıtılan (kat kaloriferi gibi) yapılarda ara kat döşemeleri ve duvar bölmelerinin (ısıl direnci 0,80 m²K/W olacak ÅŸekilde) yalıtılması gerekecektir.

• Pencereler için önerilen ısı geçirgenlik katsayıları, tüm derece gün bölgeleri için yükseltilerek (2,4 W/m²K'e çekilerek) yalıtımlı camların kullanımı zorunlu hale gelmiÅŸtir.

Özge Sipahioğlu / Mimar / Mardav Yalıtım A.Ş. Teknik Ofis Yöneticisi

Kaynaklar:

1. TMMOB Enerji Çalışma Grubu, "Enerjinin Verimli Kullanımına Yaklaşımlar" Bildirisi
2. Kılıç, C. (2007) "Küresel Isınma ve Enerji Problemi", Johns Hopkins Üniversitesi Fizik Bölümü
3. Şenkal Sezer F. (2005) "Türkiye'de Isı Yalıtımının Gelişimi ve Konutlarda uygulanan Dış Duvar Isı Yalıtım Sistemleri", Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 2.
4. Koçlar Oral G. "Binalarda Isı Yalıtımı ve Enerji Verimliliği", İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü
5. Yılmaz, M. (2009) "Binalarda Isı Yalıtımı ile Enerji Verimliliği ve XPS ile çözümler", XPS Derneği sunumu
6. www.dow.com