Enerji verimliliği,  enerjinin  üretiminden iletimine, tüketiminden atık aşamalarına kadar geçen süreçteki etkinlik çalışmalarının tümünü kapsar. Herkes  tarafından kabul edilen bir gerçek vardır ki; bu da en az maliyetli enerji, verimli kullanım sonucu tasarruf edilen enerjidir. Enerji tasarrufu ile kısa ve orta dönemde ülkelerin enerji teminiyle ilgili sorunlarının çözümüne küçümse­nemeyecek katkı sağlanabilmektedir.

Tasarruf edilerek kazanılabilecek enerjiyi üretmek için çok daha pahalı yatırımlara ve daha uzun zamana ihtiyaç vardır. Oysa enerji tasarrufu, daha çabuk ve ucuza elde edilebilen bir enerji kaynağıdır. Gelişmekte olan ülkelerde enerji yatırımları için ayrılabilen kaynakların sınırlı olması, öte yandan ise enerji talebinin hızla büyümesi, enerji verimliliği stratejilerinin önemini bu ülkelerde bir kat daha artırmaktadır. Buna ilave olarak enerji verimliliği, enerji üretiminden doğan çev­resel kirliliğin ve ekolojik dengenin bozulmasının ortadan kalkmasını sağlayan bir programdır.

Ortalama sıcaklıklardaki artış, iklimlerdeki değişme ve kapının eşiğindeki kuraklık sinyallerinin  göz ardı edilemeyecek hale gelmiş olduğu günümüzde bizler de enerji tasarrufu yaparak küresel ısınma ile mücadeleye katkıda bulunabiliriz.

İnşaat sektörü olarak, enerji tüketiminin önemli bir payını oluşturmaktayız. Binaların en önemli işlevlerinden biri olan iç çevrede ısıl (termal) konfor koşullarının sağlanamaması durumunda; tüketilen yakıt binayı değil atmosferi ısıtmakta, bu nedenle gerektiğinden fazla yakıt tüketilmektedir. Oysa günümüzdeki enerji sorunu göz önünde bulundurulduğunda, bina kabuğunun ısıl konforu minimum enerji kullanarak sağlaması büyük bir önem taşımaktadır.

Isıl konfor koşullarını sağlamak için, yapma ısıtma gereksinmesinde görülen artışa karşın, yapma ısıtmada kullanılan enerji kaynakları (kömür, petrol vs.) azalmakta, maliyetleri artmakta, yapma ısıtma süreci sonunda, dış havaya atılan kirleticiler insan sağlığına zarar vermektedir. Bu problemlerin çözümü için ısı kayıplarının azaltılması ve dolayısıyla ısı yalıtımı kullanımı gerekli olmaktadır.

Bu sayımızda  enerji verimliliği için konut bazında yapılabilecek ısı yalıtım uygulamalarından bahsedilecektir.

Küresel iklim değişikliği, ülkelerin enerji ihtiyaçlarını ve enerjiyi etkin kullanma yöntemlerini kontrol altına alma zorunlulukları, yeryüzünde enerji kaynaklarının her geçen gün azalıyor olması nedeniyle ısı yalıtımı uygulamaları, gerekliliğin ötesinde zorunluluktur.

Hangi Detaylarda Isı Yalıtım Yapılmalıdır?

·         Çatılar

·         Duvarlar

·         Temeller

·         Diğer

 XPS ısı yalıtım levhaları, yüksek basma dayanımı sayesinde terasların, otopark çatı ve bahçe çatı gibi değişik fonksiyonlarla kullanılmasına olanak verir.  (Min. 400 kPa)

Suyun doğrudan etkilerinden ve yüksek basma mukavemeti sayesinde toprak yükünden etkilenmemesi sebebiyle XPS ısı yalıtım malzemeleri söz konusu detayda alternatifsiz bir üründür.

• Ters teras çatı ısı yalıtımında XPS ısı yalıtım levhaları kullanılması zorunlu hale getirilmiştir. (Yeni TS 825 Ek. E, Madde 8-9)

n      TS 825 Standardı'na Göre Teras Çatılarda Kullanılacak XPS Ürünlerin;

* Basma mukavemeti, %10 deformasyonda 300 kPa ve üstünde basma dayanımına sahip ürünlerin kullanılması zorunlu olmuştur.

* Difüzyon ile su emme değeri, % 3'ün altında ürünlerin kullanılması zorunlu olmuştur.

* Levhalar, ciltli ve ısı köprülerini önleyecek şekilde binili olmalıdır.

* TS 11989 EN 13164 ısı yalıtım mamulleri-binalar için-fabrikasyon olarak imal edilen ekstrüde polistren köpük (XPS) standardına uygun olmalıdır.

Duvarlarda Isı Yalıtımı

1-      Duvar Dıştan Isı Yalıtımı (Mantolama)

* Bina fiziği şartlarına göre en iyi enerji tasarrufu sağlayan sistemdir.

* Özellikle konutlarda ısıtma sistemi kapatıldıktan sonra konfor koşulları devam eder.

* Isı köprülerine meydan vermeden binanın kabuğunu sıcak tutar.

* Bina kabuğunun korunması taşıyıcı sitemi de korozyondan korur, binanın depreme karşı dayanımı açısından önemlidir.

* XPS'in su emmeme özelliği ve dona karşı dayanımı sıva çatlaklarının oluşmasını engeller, bina bakım/onarım masraflarını azaltır.

Mantolamada Paket Sistemlerin Kullanılmasının Avantajları

• Uluslararası standartlara uygundur (ETA onaylı ETAG 004 testlerinden geçmiştir)

• Dayanıklıdır, güvenilirdir, ekonomiktir.

2- Duvar İçten Isı Yalıtımı

• Kısa süreli ısıtılan yapılar için daha ekonomik ısıtma ve soğutma sağlanabilir.
• Devamlı ısıtılmayan sinema ve tiyatro salonları, konferans ve spor salonları vb. yapılarda daha hızlı ısınma sağlanabilir.
• Isı köprülerine meydan vermeden yapılan içerden ısı yalıtımı, teknik nedenlerle dıştan mantolama yapılamayan durumlarda güvenli ve ekonomik ısı yalıtımı sağlar.
• Bu uygulamada kolon, kiriş, hatıl, lento, vb. ısı köprüleri mutlaka yalıtılmalıdır. Yoğuşma analizi yapılarak gerekli önlemler alınmalıdır.

Temellerde Isı Yalıtımı

• Toprak temaslı temel perde duvarlarında XPS ısı yalıtım levhaları kullanılması zorunlu hale getirilmiştir. (Yeni TS 825 Ek. E, Madde 8-9)
• Nem, ıslak zeminler, su sızıntıları, jeolojik su, yer altı suyu, toprak basıncı ve zemin suyunun zararlı etkilerine dayanıklı XPS levhalar kullanılmalıdır.
• TS 825 standardına göre basma mukavemeti, %10 deformasyonda 300 kPa ve üstünde basma dayanımına sahip ürünlerin kullanılması zorunlu olmuştur.
• Difüzyon ile su emme değeri, EN 12088 göre % 3'ün altında olmalıdır.

Diğer Uygulama Alanları

TS 825'İN Revizyonu ve Enerji Verimliliği Kapsamında Katkıları

• Türkiye yine 4 iklim bölgesinde incelenmektedir. Aylık ortalama dış sıcaklık değerleri meteorolojiden alınan veriler ile yenilenmiş, derece gün bölgelerine göre tavsiye edilen U değerleri soğuk iklim bölgelerinde enerji verimliliğini artırmak amacıyla iyileştirilmiştir. Dolayısıyla bu bölgelerde ısı yalıtım kalınlıkları artacaktır.

• Merkezi ısıtma sistemi dışındaki lokal ısıtılan (kat kaloriferi gibi) yapılarda ara kat döşemeleri ve duvar bölmelerinin (ısıl direnci 0,80 m²K/W olacak şekilde) yalıtılması gerekecektir.

• Pencereler için önerilen ısı geçirgenlik katsayıları, tüm derece gün bölgeleri için yükseltilerek (2,4 W/m²K'e çekilerek) yalıtımlı camların kullanımı zorunlu hale gelmiştir.

Özge Sipahioğlu / Mimar / Mardav Yalıtım A.Ş. Teknik Ofis Yöneticisi

Kaynaklar:

1. TMMOB Enerji Çalışma Grubu, "Enerjinin Verimli Kullanımına Yaklaşımlar" Bildirisi
2. Kılıç, C. (2007) "Küresel Isınma ve Enerji Problemi", Johns Hopkins Üniversitesi Fizik Bölümü
3. Şenkal Sezer F. (2005) "Türkiye'de Isı Yalıtımının Gelişimi ve Konutlarda uygulanan Dış Duvar Isı Yalıtım Sistemleri", Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 2.
4. Koçlar Oral G. "Binalarda Isı Yalıtımı ve Enerji Verimliliği", İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü
5. Yılmaz, M. (2009) "Binalarda Isı Yalıtımı ile Enerji Verimliliği ve XPS ile çözümler", XPS Derneği sunumu
6. www.dow.com