Türkiye için U-Değerleri Haritaları 2. Bölüm

Hazırlayan: Sven Schimschar, Thomas Boermans,

David Kretschmer, Markus Offermann, Ashok John

Binalarda Enerji Performansı YönetmeliÄŸi (EPBD) baÄŸlamında maliyet etkinliÄŸe yönelik karşılaÅŸtırmalı metodolojinin uygulanması...

3. Maliyet EtkinliÄŸe Göre U-DeÄŸerleri

3.1 Metodoloji

Avrupa BirliÄŸi 2012’de binalarda enerji performansına iliÅŸkin bir Komisyon TüzüÄŸü (244/2012) yayınlamıştır. Bu tüzük bina ve yapı bileÅŸenlerinin optimize edilmiÅŸ enerji performanslarının maliyet etkinlik seviyelerini hesaplamak için karşılaÅŸtırmalı bir metodoloji belirlemektedir. Tanımlanmış olan referans bina için deÄŸerlendirilen farklı tedbir / paket / deÄŸiÅŸkenlere yönelik birincil enerji tüketimi ve küresel maliyet hesaplamalarını esas alarak her bir referans bina için farklı çözümlere dair birincil enerji tüketimini (x-ekseni: kWh birincil enerji/(m2) faydalı döÅŸeme alanı ve yıl)) ve küresel maliyetleri (y-ekseni: EURO/m2 faydalı döÅŸeme alanı) ortaya koyan grafikler çizilebilir. Tedbirler / paketler /deÄŸiÅŸkenlerin sayısı düÅŸünüldüÄŸünde spesifik bir maliyet eÄŸrisi (= farklı deÄŸiÅŸkenlerin veri noktalarıyla iÅŸaretlenmiÅŸ alanın aÅŸağı sınırı) geliÅŸtirilebilir (EC, 2012b).

En düÅŸük maliyetli paketlerin kombinasyonu eÄŸrinin en alçak noktasıdır (yukarıdaki görselde, paket ‘3’). Bu en alçak noktanın X eksenindeki konumu maliyet etkin minimum enerji performansı gerekliliklerini verir. 244/2012 sayılı TüzüÄŸün Ek I (6) maddesinin 2. paragrafında öngörüldüÄŸü üzere, paketler aynı veya benzer maliyetlere sahip olduÄŸunda daha düÅŸük birincil enerji kullanımına sahip paket (= maliyet etkinlik aralığının sol sınırı) mümkün olduÄŸunda maliyet etkinlik seviyesini tanımlanmasına kılavuzluk yapacaktır (EC, 2012b).

Bu maksatla Ecofys, binaların enerji performansına iliÅŸkin Komisyon TüzüÄŸünde (244/2012) tanımlanan gereksinimlere uygun olarak bir maliyet etkinlik modeli geliÅŸtirmiÅŸtir. Bu model, farklı referans binalar için deÄŸiÅŸen iklim koÅŸulları altında (hem arz hem de talep taraflarını dikkate alarak) maliyet etkin bina konfigürasyonlarını hesaplar. Model, yerel ÅŸartlara adapte edilebilirdir. Fiziksel konular düÅŸünüldüÄŸünde örneÄŸin iklim koÅŸulları ile yerel inÅŸaat alışkanlıkları EN ISO 13790’a uygun olarak saatlik ısıtma ve soÄŸutma taleplerini hesaplamak için dikkate alınır. Hesaplanan ısıtma ve soÄŸutma ihtiyaçları, yapı elemanları ve çeÅŸitli enerji fiyatlarına yönelik dinamik maliyetler gibi mikro ve makro-ekonomik parametreler ile küresel maliyetlerin hesaplanmasında kullanılır. Bu model, U-deÄŸerleri ile ısıtma ve soÄŸutma sistemlerinin binlerce kombinasyonunu hesaplar ve hesaplama süresi sonunda en düÅŸük küresel maliyeti veren teknik konfigürasyonu tespit eder. Maliyet etkinliÄŸini tanımlamak için kiÅŸisel veya toplumsal bir perspektif benimsenebilir. Hesaplama modeli, hem yeni hem de tadil edilecek binalara uygulanabildiÄŸi gibi tipik yerel referans binaları ve geometrilerini içerebilir.

Analizler, referans bina ölçeÄŸinde yürütülecek ve sonuçlar tüm bina stoku için ekstrapole edilecektir. Referans bina, bina stokundaki tipik binayı temsil eden yapıdır. Farklı referans binalar üzerinde analizler yürüterek aÅŸağıdan yukarıya tüm bina stokunun analiz edilmesini saÄŸlar. Konut türü tipik referans binalar farklı ebatlar ve/veya yaÅŸ sınıflarında (yapım aÅŸamaları) örneÄŸin ayrık nizam veya bitiÅŸik nizam müstakil binalar ve apartmanlardır. Hangi referans binanın kullanılması gerektiÄŸi önemli ölçüde bina stokundaki payına baÄŸlıdır. Müstakil konutların yaygın olduÄŸu ülkelerde bu tür binalara odaklanılmalıdır. Analizler için dikkate alınan bina tipinin tipik yapım özellikleri, örneÄŸin boyut, geometri, kullanılan yapı malzemeleri, tipik HVAC ekipmanı (ısıtma, havalandırma ve soÄŸutma sistemleri vs.), pencere tür ve boyutları, yön vb. araÅŸtırmak gereklidir.

2011 ve 2001 bina sayımı sonuçları baz alındığında, bina stokunda en çok bulunan ve bu nedenle bu analizle en alakalı olan 5 katlı apartman kullanılmaya karar verilmiÅŸtir. Referans binaya dair tüm detaylar kullanılan referans binanın çizimleri de dahil olmak üzere bu raporun EK 4’ünde bulunabilir. Hesaplama parametreleri EK 2 (yeni inÅŸaatlar için) ve EK 3’te ( yenilemeler için), yatırım maliyet varsayımları ise EK 5’te bulunabilir.

3.2 Sonuçlar

AÅŸağıdaki tablolar maliyet etkinlik hesaplamalarına dair nihai sonuçları ve aynı zamanda daha yüksek hedefleri ön plana çıkarmak için TS 825’e göre yürürlükteki gereklilikleri ortaya koymaktadır. Ortam ısıtması ve ortam soÄŸutmasına yönelik birincil enerji talebine dair hesaplamalarda birincil enerji faktörleri doÄŸalgaz için 1.0, elektrik için 2.36 olarak kullanılmıştır (Ganiç ve Yılmaz, 2014; Mangan ve Oral, 2016a). Aynı hesaplama parametrelerinin TS 825 ve maliyet etkinliÄŸe göre yapılan enerji talebi hesaplamalarının her ikisinde de kullanıldığı unutulmamalıdır (bakınız EK 2 & 3).

Bu parametreler ve EN 13790 baz alınarak tüm metodoloji düÅŸünüldüÄŸünde TS 825’ten farklılık gösterebilir, ayrıca hesaplanmış enerji talebi göstergeleri TS 825’te verilenden farklı olabilir. U-deÄŸerleri W/(m2.K) biriminde, spesifik birincil enerji talebi kWh/(m2.yıl) biriminde gösterilmiÅŸtir.

Tablo 6 ve Tablo 7, bu raporda kullanılan altı iklim bölgesi için elde edilmiÅŸ maliyet etkinlik hesaplamalarının sonuçlarını sunar (bakınız bölüm 2.3). Sonuçlar, ilgili bölgedeki kapsama alınan referans ÅŸehirlerin ortalamasını temsil eder.

AÅŸağıdaki sekiz alt bölüm hem bina türleri (yeni binalar ve tadil edilecek binalar) hem de ele alınan her bir yapı elemanı (duvar, çatı, pencereler ve döÅŸemeler) için bir vektörel ve tarama (raster) bazlı harita içerir. Vektörel haritalar, her bir il için 6 iklim bölgesinden hangisine atandıklarına baÄŸlı olarak Tablo 6 ve Tablo 7’de sunulan sonuçları vektörel bazda görselleÅŸtirir. Öte yandan tarama (raster) bazlı haritalar her ile yönelik bilgiyi deÄŸil onun yerine haritada tanımlanmış 51 lokasyon (noktalar/ÅŸehirler) ve analiz edilmiÅŸ 12 referans ÅŸehirle benzerlikleri kullanır,

ArcGIS bilgiyi interpole eder ve “akan renk ÅŸemaları” yaratır. Bu haritalar daha az keskin fakat daha sezgiseldir çünkü iklim genelde tam da bir il (idari) sınırında deÄŸiÅŸmez.

Yazının devamı, grafik ve tabloları görüntülemek için lütfen tıklayınız...