teknik yazı Frekanslara Göre Yutma Çarpanları 125 250 ARMSTRONG, Soundsoak Classic 0.07 0.37 ARMSTRONG, Cirrus 0.18 0.30 DONN, Novatone Olympia 0.25 o.ıs DONN, Auratone FC Athena 0.30 0.40 KNAUF, Dl 12 - 4.lb 0.11 0.28 KNAUF, Dl 12 - 9.2b 0.37 0.45 GEMA, L 424 (Metal) 0.22 0.75 GEMA, L 312 (Metal) 0.20 0.60 HERAKLITH, Herakustik F 25 mm 0.04 0.12 HERAKLITH, Herakustik G 50 mm 0.10 0.38 Asbestli püskürtme sıva 15 mm 0.08 0.15 Cam yünü karışık sıva 10 mm 0.02 0.07 Döşeme üzerinde 5 mm halı 0.04 0.04 Döşeme üzerinde 5 mm keçe + 5 mm halı 0.07 0.21 50 mm lata üzerinde 6 mm kontrplak Kalın ve çok plili kumaş perde Kalın büyük camlar Normal boyutta pencere camları yutulması gerektiği anlaşılmalı ve kullanılacak gereç buna göre seçilmelidir. Kaldı ki akustik tavan ya da ses yutucu malzeme diye adlandırılan gereçlerin pek büyük bir çoğunluğu, yalnızca yüksek frekanslarda etkilidir. Yutma çarpanları bu frekanslarda yüksektir.Yani yalnızca incesesleryi utarlar. Oysayüksek frekanslı sesler zaten çok büyük oranda havada yutulur. Sesin,frekansa göre havada yutulma oranları 1/m cinsinden şöyledir. Normal giysili, çocuk, büyük, ayakta ya da oturmuş insanların da yutma çarpanları, yüksek frekanslarda, alçak frekanslardakilerin yaklaşık iki katıdır. Halı, perde, vb. şeylerin yutma çarpanlarının da, yüksek frekanslarda, alçak frekanslara göre çok daha yüksek olduğu düşünülürse, iç mekanda oluşan gürültülerin denetiminde ve iç 2 4 YALITIM• EKiM 2000 0.63 0.42 0.10 0.30 0.18 0.06 0.35 0.25 mekan akustiğinde esas problemin, alçak frekansların yutulması olduğu anlaşılır. Bu problem de ince lambriler, kenarlarından tutturulmuş cam ya da metal levhalar, ince asma tavan kaplamaları, yani titreşebilen levha türünden gereçlerle çözülebilir. Ses Yalıtımında Frekans: Yukarıda değinildiği gibi, ses yalıtımında, ses geçiş kaybını veren formüller kullanılır. Titiz bir hesapta, ses geçiş kaybını frekansa göre veren formüllerin kullanılması gerekir. Bu formüllere bakıldığında, ses geçiş kaybının, sesin geçtiği bölmenin birim yüzey ağırlığının (kg/m') ondalık logaritması yanısıra yükselen frekansla da arttığı görülür. Burada da yine asıl önemli olan alçak frekanslardaki ses geçiş kayıplarıdır. 500 1000 2000 4000 0.62 0.70 0.71 0.68 0.43 0.61 0.76 0.85 O.IS 0.10 0.10 0.05 0.55 0.85 0.95 0.90 0.63 0.83 0.69 0.48 0.56 0.40 0.20 0.05 0.86 0.85 0.99 0.98 0.72 0.70 0.87 0.82 0.38 0.73 0.53 0.80 0.83 0.55 0.89 0.92 0.31 0.50 0.61 0.71 0.40 0.68 0.68 0.75 o.ıs 0.29 0.52 0.59 0.57 0.68 0.81 0.72 0.35 0.12 0.08 0.08 0.50 0.65 0.80 0.90 0.04 0.03 0.02 0.02 0.18 0.12 0.07 0.04 Sonuç: Başta da değinildiği gibi, bu yazıda, açıklanmasının belli bir öncelik taşıdığı düşünülen bir kaç konu ele alındı. Aslında, akustik önlemler, çok kapsamlı bir bütün oluşturur. Her özel konuya bu bütünlük içinde yaklaşmak gerekir. Bu nedenle akustikte başarı kolay değildir. Öte yandan, akustik önlemler, genelde önemli harcamalar gerektirir. Başarı ile sonuçlanmayan uygulamalara harcanan para genelde ikinci bir kez harcanamaz ve sonuç sineye çekilir. Bunun pek çok örneği görülmüştür. Başarısız, yaniistenenivermeyen bir sonuç, bu açıkca dile getirilmese bile, uzun vadede, kullanılan malzemenin üretici ya da pazarlayıcılarına da zarar verir. Yukarıdaki açıklamalar, bu konuda, hiç olmazsa büyük yanlışların önlenmesini amaçlamaktadır. ı:ı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=