Yalıtım Dergisi 192. Sayı (Temmuz-Ağustos 2020)

26 Yalıtım / Temmuz - Ağustos 2020 yalitim.net ÇEVİRİ ERİYİK VE SOĞUK DENEYLERLE MİNERAL YÜN ELYAFLAMA VE ŞUT OLUŞUMUN ARAŞTIRILMASI YAZAN: BENJAMIN BIZJAN & BRANE SIROK/ Faculty of Mechanical Engieering University of Ljubljana / Slovenya ÇEVİREN: K. SİNAN BİNGÖL M ineral yün için farklı elyaf ürün (elyaflama) teknolojileri mev- cuttur. Bunlardan ortak olan özelikle taş yünü ve curuf yün için “spin- ner” elyaf makinası olarak bilinen çoklu tekerli elyaflama makineleridir. Elyaf makinalari kullanarak yapılan elyaf üre- timi on yıllarca kullanılan olgunlaşmış bir teknolojidir. Bununla birilikte, onun karmaşıklığı ve yüksek enerji yoğun- luğu nedeniyle, halen ürün kalitesi, enerji tüketimi ve emisyon yönündeki geliştirmeler için çok yüksek potensiyel mevcuttur. Burada, bu alandaki bazı son bulgular sunulmuştur. Elyaflama prosesinde çözülmeyen en büyük sorun; “shot” şut olarak bili- nen elyaflaşmayan malzemenin oluşu- mudur. Bu üretilen mineral yün içinde toplam ağırlığın 25-40% ‘sini temsil etmektedir.Şut oluşumu direk olarak atık enerji ve hammadde ile ilgilidir ve aynı zamanda mineral yün kalitesi üzerinde de negatif etkiyede sahip- tir. Eriyik (Lava) elyaflama prosesinin Şekil 1. Elyaflama prosesin yüksek hızlı kamera görüntüsü (sağda) çok iyi anlaşılmasıyla beraber, verimli şut formasyon yönetimi, ürün verimi ve ürün kalitesi bazında mineral yün üreticilere rekabet avantajı sağlaması açısından çok önemlidir. Mineral yün üretimi ile ilgili araştır- malar hemen hemen eğirilmiş elyafın kullanılması fikri kadar da eskidir. Her ne kadar bugüne kadar yapılan araştır- maların çoğu deneysel ve “kara kutu” yaklaşımı bazında yapılmaktadır. Bu tip methodlar elyaflama prosesin iyi anlaşılmasının sağlanmasında yeterli olmamakta ve mineral yün endüstri- sinde genel uygunabilirliğinde eksiklik oluşturmaktadır.