enerji raporu ______________ _ mında enerji tasarrufu açısından mimarlara sorumluluk getiren yasal düzenlemeler yapılmalı ve yaptırımlar getirilmelidir. Tüm toplumu ilgilendiren bu tür uygulamalar kalkınmanın, kalkınmışlığın gereği demokratik bir yöntemdir. Binalarda ısıtma sistemlerindeki kayıpların azaltılması ile sağlanacak tasarruf Ülkemizde ısınmada, yaygın olarak soba kullanılmaktadır. Büyük şehirlerde kaloriferli binaların sayısı her geçen gün artmaktadır. !sınma sistemi soba veya kalorifer olsun yakıtın, faydalanılabilecek ısıya dönüşme oranı, yani verimliliği son derece önemlidir. Yerli olarak üretilen sobaların test edilmesi sonucunda, sobaların son derece düşük yanma verimine sahip olduğu tespit edilmiştir. Benzer olarak kalorifer kazanlarında da, tasarımdan kaynaklanan verim düşüklüklerinin yaygın olduğu bilinmektedir. Kalorifer kazanlarının işletme verimsizliği de düşünüldüğünde kayıplar daha da artmaktadır. Son yıllarda yakıt ve yakacakların üst ısıl değerlerinde % 100 verimliliğe ulaşan üreteçler geliştirilmiş, tüketim ısıl yüklere, işletmeye ve zamana bağlı olarak otomatik kontrol altına alınmıştır. Gelişen bu teknoloji, ısıtmada düşük sıcaklıklarda yanma teknolojisine uygun maksimum verimli kazanlara yönelmiş, yoğuşmalı kazanlarla enerji ekonomisi sağlanmıştır. Bu gelişmede çevre dostu yakıtların kullanımı ve iklim konferansı şartlarına uygun C02 emisyonları NOx, CO, sülfür sınırları; eski klasik kazan devrini kapatmış, modern kazan endüstrisini, yoğuşmalı kazanları, baca tekniklerini ve en önemlisi verimli yanma teknolojisini gündeme getirerek, brülör üretiminde büyük aşamalar sağlanmıştır. Teknolojideki bu gelişmelere paralel olarak başta Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın soba ve kazanlarla ilgili yönetmelikleri olmak üzere, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın birim fiyat listelerindeki tanımlarda ve ilgili tüm mevzuatta değişiklikler yapılmalı ve yeni standartlar hazırlanmalıdır. Büyük kayıplarla çalıştığı düşünülen mevcut teknolojinin değişitirilmesinde halk aydınlatılmalı, düşük faizli kredi uygulamasına geçilerek teşvik edilmelidir. Münferit ısıtma sistemlerindeki verimlilik, merkezi ısıtma sistemlerine göre oldukça düşüktür. 20. yüzyılda tercih edilen 90/70 ·c sıcak su sistemleri günümüzde orta kapasiteli bölgesel ısıtma dahil yapılarda 75/55 ·c akışkanlara dönüşmüş, ısı taşınımında zonlamalar, basınçlandırma, debi kontrolu pompaj sistemleri önem kazanmıştır. Özellikle ısı kayıp ve kazanç hesaplarında belirlenen mühendislik yüklerinin yapılan etütler ile, gerektiğinden fazla olduğu belirlenerek, kurulu güçlerin % 30-35, işletme yüklerinin ise % 45-50 azaltmanın mümkün olabileceği görülmüştür. Bu son gelişmeler ışığında merkezi sistem verimliliklerinde önemli artışlar sağlanabilecektir. Bu ve benzeri verimlilik artışı üzerinde büyük etkisi olacak tüm sistemlerin ve yeniliklerin ülkemizde yaygınlaştırılması için başta mühendislik öğrencileri olmak üzere konu ilgili tüm kişi ve kuruluşların bilgilendirilmeleri, eğitilmeleri gereklidir. Son yıllarda kombi uygulamaları ile bireyselleşerek verimsizleşen ısı sistemlerinin denetim altına alınması ve halkın uyarılması gereklidir. 4. Enerjitasarrufukonusundaki öneriler 1. Ülkemizde enerji tasarrufu çalışmalarını etkili bir şekilde kontrol edebilen, yönlendirebilen ve yaptırım uygulayan bir kanun mevcut değildir. Daha önce hazırlanan (1981) taslak, meclis komisyonlarında kalmıştır. Yeni bir taslak hazırlanarak (Enerji Verimliliği Yasa Taslağı) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na gönderilmiştir. Bu taslağın yasalaşması sağlanmalıdır. 2. Enerji tasarrufu ile elde edilmesi beklenen ilave kaynak miktarı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yıllar bazında hedeflenerek tüm sektörlerdeki çalışmalar bu hedef potansiyeli kazanmak üzere planlanmalıdır. İzleme çalışmaları ile programların başarısı sürekli olarak denetlenmelidir. Bu amaçla DİE, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yönlendirilmelidir. 3. Enerji tasarrufu çalışmalarında, bütün gelişmiş ülkelerde sağlanan başarı, devletin çok çeşitli şekillerde çalışmaları mali olarak desteklemesiyle sağlanmıştır. Bu nedenle ülkemizdeki teşvik mevzuatı gözden geçirilmeli, küçük sanayici ve halk için basit bürokratik işlemlerle mali teşvikler verilmelidir. Teşviklere kaynak sağlamak için bir fon oluşturulmalıdır. 4. Bir enerji tasarrufu programının başarısı üst düzeyde sağlanacak hükümet qesteğine bağlıdır. Enerji tasarrufundaki temel politika olarak tanımlanacak bu desteğin sürekliliği, yıllık 3 milyar dolar olarak tanımlanan enerji tasarrufu potansiyelinin geri kazanma sürecini hızlandıracaktır. 5. EİE Genel Müdürlüğü, enerji tasarrufu konusundaki ilk planlı çalışmaları 1981 yılında başlatan ve bugüne kadar etüt, eğitim gibi aktiviteler yürüten bir kuruluştur. 21
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=