Yalıtım Dergisi 121. Sayı (Nisan 2014)

64 YALITIM • NİSAN 2014 rinde bazı değişikliklere yol açabil- mektedir. Kuzey ülkelerindeki yağış rejimi ile ülkemiz koşulları farklılık göstermektedir. Ilıman iklim kuşağı ile subtropikal iklim kuşağı arasında yer alan Türkiye, coğrafi konumu ve morfolojik özelliklerinden dolayı önemli ölçüde çeşitlilik gösteren bir iklim sistemine sahiptir. Çalışmada belirlenen yeşil çatı sisteminin İstan- bul ikliminde sürekliliğinin sağlan- ması önemlidir. Akademik çalışmalar, kurak iklim- lerde tercih edilecek yeşil çatı sistem- • Estetik/görsel etkiler • Yaban hayatına barınak sağlama olarak sıralanabilir. 2. MATERYAL VE YÖNTEM 2.1 Araştırma Alanının Tanıtımı İstanbul iklim koşullarında tipik bir ekstensif yeşil çatının deneysel anlamda incelenebilmesi amacıyla 2010 yılında İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Peyzaj Teknikleri Anabilim Dalı bünyesinde yürütülen bilim- sel araştırma projesi kapsamında Yeşil Çatı Araştırma Projesi Gözlem İstasyonu (İÜYÇAP) kurulmuştur. 24 m 2 lik çatı yüzeyine sahip olan deneme alanında kurulan yeşil çatı (YÇ) ve referans çatı (RÇ) sistemleri üzerinde belirlenen ölçümler gerçek- leştirilmiştir. Deneme alanı, İstanbul’un Kuzey kesiminde, Belgrad Ormanları’nın hemen yakınında, deniz seviyesin- den yaklaşık 100 metre yukarıda yer almaktadır. Deneme alanı İ.Ü. Orman Fakültesi yerleşkesi içerisinde konumlandırılmıştır (Şekil-1). 2.2 Deneme Sahasının Kurulumu Çalışma kapsamında, kurulan araş- tırma istasyonunda 24 m 2 lik bir çatı üzerinde kurulan yeşil çatı (YÇ) ve referans çatı (RÇ) sistemleri üzerinde belirlenen ölçümler gerçekleştirilmiş- tir. Çatı yüzeyi 10,2 m 2 alana sahip iki çatı oluşacak şekilde birbirinden dikey yönde ayrılmıştır. Bu alanlar- dan birine tipik bir ekstensif yeşil çatı sistemi (YÇ) kurulmuş, diğerine ise üzeri yeşil arduvaz minerali kaplı su yalıtım örtüsü serilerek, referans çatı (RÇ) sistemi tamamlanmıştır (Şekil 2 ve 3). Çalışmada kullanılan yeşil çatı sis- temi, yurtdışında bulunan deneme sahaları ve yeşil çatı sistemleri hak- kında yapılan araştırmalar sonucu belirlenmiştir. İklimsel özellikler, yeşil çatı sistemlerinin katman dizilişle- Kanada’dan BCIT ve York Üniversi- tesi, ABD’den Michigan State Üniver- sitesi Hortikültür Bölümü, Penn State Üniversitesi Yeşil Çatı Araştırma Mer- kezi, Almanya’dan Hannover Üni- versitesi Peyzaj Mimarlığı Enstitüsü, FLL (Peyzaj Araştırma, Geliştirme ve Konstrüksiyon Topluluğu), Green Roof Centre Of Excellence-Neubran- denburg Uygulamalı Bilimler Üni- versitesi gösterilebilir. Ayrıca 2004 yılından bu yana dünyanın çeşitli şehirlerinde Uluslararası Yeşil Çatı Kongreleri düzenlenmektedir. Son yıllarda yapılan araştırmalar yeşil çatıların kentsel ölçekte önemli faydaları olduğunu ortaya çıkarmıştır [9-15]. Yeşil çatılar günümüzde kent ekosistemine getirdikleri bazı yarar- lar nedeniyle kullanılmaktadırlar. Bu konuda yapılan bilimsel çalışmalarda yeşil çatıların bina ve şehir ölçeğinde bazı faydalarının olduğu ortaya çık- maktadır. Yeşil çatıların ekolojik, tek- nik ve sosyal yararları dünyanın bir- çok yerinde kabul görmektedir [16]. Bunlar; • Yüzeysel akış kontrolü ve azaltılması • Suyun yeniden kullanımına olanak sağlama • CO 2 - O 2 değişimi (Sera etkisini azalma) • Kentsel biyoçeşitliliğe katkı sağlama • Su yalıtımını koruma • Yapılarda enerji giderlerinin azaltılması / yapı ısı yalıtımı • Ses yalıtımı • Elektromanyetik yalıtım • Havadaki partiküllerin filtre edilmesi • Sıcaklık düşürme / mikro ölçekte kentsel ısı adası etkisinin azaltılması • Ekonomik katkılar • Kent içerisinde mikroklima yaratma • Kentsel drenaj sisteminin yükünü azaltma • Suyun filtrasyonu makale Şekil 1. Deneme Alanının (İÜYÇAP) konumu Şekil 2. Deneme sahasının görünümü Şekil 3. Çatı yüzeyinin görünümü