Yalıtım Dergisi 105. Sayı (Aralık 2012)

YALITIM • ARALIK 2012 29 için, kışın eksi 10 °C sıcaklığa kadar beton dökümünde kalıp ve donatı suya, kara ve buza karşı korunarak, gerektiğinde sıcaklıkları önceden 0 °C’ye getirilerek ve beton ısısı en az 5 °C’de tutularak kullanılması öngö- rülmektedir. Betonun ilk günlerdeki dayanımının yüksek olmasını sağlaya- cak türde çimento ve katkı maddesi kullanılması, soğuk havada dökülen betonların korunması için uygun kalıp ve yalıtım malzemelerinin veya uygun kür (bakım) yönteminin uygulanması, soğuk havada dökülen betonların yeterli süreyle kür edilmesi gibi seçeneklerinden bir ya da birkaçı yapılarak önlemler alınabilir. Beton en az 4 MPa basınç değerini kazanın- caya kadar donma-çözünmeye maruz kalmamalıdır. Bu değere 1-2 günde rahatlıkla ulaşılabilir. Yani aşırı soğuk havada ilk iki gün çok önemlidir. Peki ne yapılmalı? Antifriz katkısı iki işe yarar. Birincisi, suyun donma sıcaklığını düşürür. İkincisi ise hidra- tasyon reaksiyonunu hızlandırır ve sonuçta hidratasyon ısısı artar. Antif- riz sıvısı olarak çoğunlukla alkol, alkol esaslı sıvılar ve etilen glikol kullanılmaktadır. Etilen glikol cinsi bir antifriz suyun içine eklendiğinde oluşan çözeltinin birim yüzeyindeki su molekülü sayısı, dolayısıyla da buhar faza geçen su molekülü mik- tarını azaltmaktadır. Kolligatif özel- lik olarak bilinen bu durumda suyun buhar basıncı, buna paralel olarak da suyun donma noktası düşmekte, suyun buharlaşma sıcaklığı yüksel- mektedir. Bu, beton için önemlidir. Su-Çimento oranının düşük tutul- ması faydalıdır. Kür için sadece su tek alternatif değildir. Kimyasal kür malzemeleri kullanmak, bu durumda daha faydalı olacaktır. Ayrıca yapının etrafının kapatılıp ısıtılması çok iyi, ancak pahalı ve zor bir yöntemdir. Beton üzerine yalıtımlı battaniye- ler veya ısı yayan yalıtımlı battani- yeler sererek betonu soğuk havadan korumak da mümkündür. Şantiyede koşullar uygunsa yalıtım yapılabilir. Naylonla açık yerler kapatılır ve bir ısıtıcı ile ortam sıcaklığı artırılabilir. Kolonların etrafı da yalıtımlı bir bat- taniye ile sarılabilir. Ayrıca donma çözünme riskinden dolayı betonda hava sürükleyici katkı kullanılmalıdır. Hava sıcaklığının + °C’da olduğunda kür uygulamak daha mantıklıdır. Kullanılan taze betonun en düşük sıcaklığı +5 derece olmalıdır. Bir mik- tar çimento dozajını artırmakta da faydalı olacaktır (1 metreküp beton için normal karışımdan 59 kg fazla çimento ilave edebilirsiniz). Önlem alınamıyacaksa beton dökülmemeli- dir. Standartda (TS1248) kalıp alma süreleri ve dayanım şartları mevcut- tur. Standartta yerleştirilen beton kalınlıkları, beton yerleştirme ve zemin sıcaklığı, çimento dozajları, farklı yalıtım kalınlıklarına göre dış havanın hangi sıcaklığa düşünceye kadar beton dökülebilir olduğunu gösteren tablolar vardır. Neler Yapılmalı? 1. En az sıcaklık: Beton siparişi, 10-25°C’de edilmelidir. Hazır betonu santraller genelde 18.3°C’de miksere dolduru- lur, hava 7.2°C ise mikserdeki betonda her saat için 2.8°C’lik sıcaklık düşmesi gerçekleşir. Şantiyeye gelen taze beton, kalıplar, zemin ve donatılar en az +5°C olmalıdır. Betonun sıcaklığı kürlenme süresince +10°C olmalıdır. 2. Su/Çimento oranı düşürülme- lidir. En az su ilk mukavemette artış sağlar. Aynı zamanda betonun içinde donacak su da azalmış olur. Yalnız S/Ç oranında azaltma abartılırsa bu sefer de prizlenme süresini düşürür. Süper akışkanlaştırı- cılar (Sikament, Sikament HE, Sika Viscocrete HE) düşük su/ çimemto oranını sağlarken, iyi işlenebilme imkanı da verirler. Katkılar donmuşsa sıcak ortamda gevşetmeden kullanılmamalıdır. 12 cm’den az (veya mümkün olabilen en düşük) slump’ı olan beton dökmeye çalışılmalıdır. Betonun kustuğu suyu azaltmak için hava sürükleyici katkılı beton kullanılmaldır. Düşük slump kusma suyunda ve priz